Masz pytania?

Przewlekła białaczka limfatyczna

• Czy wszyscy chorzy na przewlekłą białaczkę limfocytową wymagają natychmiastowego leczenia?

  Nie wszystkie osoby chorujące PBL wymagają natychmiastowego leczenia. Chorobę tę traktujemy podobnie jak inne choroby przewlekłe, czyli trwające przez wiele lat życia (np. choroby reumatyczne) i zaczynamy leczenie dopiero w momencie wystąpienia wskazań – czyli, kiedy choroba zacznie dokonywać szkód w organizmie. Aktualne badania dowodzą, że zbyt wczesne wdrożenie leczenia hematologicznego nie przedłuża życia. Może natomiast pogorszyć jego komfort i wywołać skutki uboczne w postaci ciężkich infekcji. Dlatego lepiej jest poczekać, aż choroba będzie miała takie cechy, gdzie wdrożenie intensywnego leczenie będzie zasadne, adekwatne i korzystne. Często pierwszym etapem postępowania w przypadku PBL, jest strategia watch and wait, czyli obserwacja choroby, pozwalająca ocenić czy lub w którym momencie pacjent/tka potrzebuje leczenia i jaka powinna być jego intensywność. Decyzję o rozpoczęciu terapii podejmuje lekarz hematolog, biorąc pod uwagę wyniki badań i stan pacjenta/tki. W trakcie obserwacji ważne jest wykonywanie kontrolnych badań i regularne wizyty u hematologa, który na podstawie zebranych informacji zdecyduje o konieczności wdrożenia leczenia. Obecnie trwają badania kliniczne nad nowymi metodami terapii, które będzie można bezpiecznie włączyć już w chwili postawienia diagnozy. Na razie nie posiadamy dowodów na korzyść takiego postępowania.
  Według obecnej wiedzy warto wiedzieć, że:

  – wcześniejsze leczenie nie przedłuża życia,

  – leczenie może powodować efekty uboczne,
– w przyszłości możemy mieć lepsze metody terapii niż obecnie (co zdarzyło się już kilkakrotnie w historii rozwoju leczenia PBL).

• Czym jest i na czym polega strategia watch and wait?

  Nie wszyscy chorzy na PBL muszą rozpocząć leczenie w momencie rozpoznania choroby. Ze względu na toksyczność terapii, zaleca się ją dopiero w momencie wystąpienia wskazań – czyli, kiedy choroba zacznie dokonywać szkód w organizmie. Zbyt wczesne wdrożenie leczenia hematologicznego może pogorszyć komfort życia osoby chorej i narazić ją na ryzyko wystąpienia działań niepożądanych np. ciężkich infekcji bakteryjnych, wirusowych czy grzybiczych. 

  Dlatego pierwszym etapem postępowania w przypadku PBL, jest często strategia obserwacji (watch and wait). Strategia ta (czasem nazywana także„aktywnym nadzorem”) polega na regularnych wizytach kontrolnych u lekarza prowadzącego. Mają one na celu wykrycie ewentualnej progresji choroby.

  Podczas każdej kontroli hematolog przeprowadza wywiad na temat stanu ogólnego pacjenta. Pyta o pojawienie się nowych dolegliwości, czy objawów charakterystycznych dla danego nowotworu. Ponadto analizuje wyniki morfologii krwi i przeprowadza badanie oceniające węzły chłonne, śledzionę i wątrobę. Jeśli stan pacjenta jest stabilny, choroba nie wykazuje progresji, nie pojawiły się nowe dolegliwości – planowana jest kolejna wizyta kontrolna.

  Strategia watch and wait pozwala lekarzowi podjąć decyzję o rozpoczęciu leczenia w najbardziej odpowiednim momencie.

  Główne zalety strategii watch and wait to: uniknięcie szkodliwych skutków toksycznego leczenia (czasem mogą bardziej szkodzić, niż choroba w początkowym stadium), dokładniejsza ocena i rozpoznanie dynamiki choroby, co może skutkować lepszym doborem terapii w przyszłości. Medycyna dynamicznie się rozwija – za kilka lat możemy mieć lepsze metody terapii niż obecnie!

• Czy wszyscy pacjenci chorujący na PBL są hospitalizowani?

  Wśród wielu chorych (szczególnie starszych) istnieje przekonanie, że przyjęcie na oddział wiąże się z możliwością lepszego leczenia, wzmocnienia organizmu, lepszej opieki. To przekonanie jest nie do końca prawdziwe. Pobyt w szpitalu wiąże się z dużo większym kontaktem z patogenami i większym ryzykiem infekcji. Doskonale pokazała nam to pandemia Covid-19 (a to tylko jeden z tysiąca wirusów, inne rządzą się podobnymi prawami). Obecnie w hematologii panuje trend aby – o ile to możliwe – jak najrzadziej hospitalizować pacjentów. Badania wykazały, że chorzy mają lepszą jakość życia i lepiej się czują kiedy nie muszą długo przebywać w szpitalu. Obecnie wiele leków hematologicznych podawanych jest w formie tabletek, szybkich zastrzyków podskórnych albo w formie krótkich wlewów. Nie ma konieczności by pacjenci poddawani takiemu leczeniu byli hospitalizowani. Oczywiście wciąż stosuje się także terapie, przy których konieczny jest pobyt w ośrodku. Czasem może wymagać tego również stan chorego. Decyzję o hospitalizacji zawsze podejmuje lekarz prowadzący, biorąc pod uwagę wiele czynników.