wprowadzenie

Ostatnia aktualizacja: 10 października 2024

Jak się poprawnie diagnozuje raka nerki i jakie badania wykonać?

Jak już wiesz, rak nerki najczęściej jest wykrywany w przeglądowym badaniu USG jamy brzusznej zleconym z różnych niespecyficznych powodów (ból, ucisk jamy brzusznej i miednicy lub ogólnych jak osłabienie, spadek masy ciała) przez lekarza pierwszego kontaktu czy innego specjalistę lub wręcz z inicjatywy samego chorego.

Lekarzem, do którego należy się zgłosić z podejrzeniem tego nowotworu, jest urolog. To on przeprowadzi właściwy proces diagnostyczny i podejmie, wspólnie z onkologiem i radioterapeutą, decyzje o wyborze metody leczenia.

Rodzaj i zakres badań diagnostycznych, jakie należy wykonać w celu wykrycia lub potwierdzenia raka nerki jest typowy dla większości nowotworów i obejmuje głównie badania obrazowe.

Ścieżkę pacjenta przygotował

Specjalista radioterapii onkologicznej i onkologii klinicznej.

dr n. med. Piotr Tomczak Specjalista radioterapii onkologicznej i onkologii klinicznej
Pamiętaj!

Zbieraj i przechowuj (w kolejności chronologicznej) wyniki przeprowadzonych badań. W onkologii jest niezwykle istotne porównywanie kolejnych badań ze sobą.

Badania zlecane w celu potwierdzenia obecności nowotworu i określenia stopnia zaawansowania procesu nowotworowego

Poniżej znajdziesz badania pod kątem raka nerki, które może zlecić lekarz.

Pamiętaj, że badania dobierane są do indywidualnych potrzeb i sytuacji pacjenta. Nie wszystkie z nich muszą zostać wykonane w każdym przypadku.

USG Zwiń Rozwiń

Jest prostym i bezinwazyjnym badaniem obrazowym, wykonywanym przy pomocy ultrasonografu. Umożliwia uwidocznienie struktur wewnątrz ciała dzięki wykorzystaniu specjalnej sondy, którą lekarz przesuwa po badanej okolicy ciała. Wysyła ona fale ultradźwiękowe, które przenikają przez tkanki i częściowo się od nich odbijają. Wtedy są odbierane przez sondę, a następnie przetwarzane przez komputer. 

Tomografia komputerowa Zwiń Rozwiń

Zaawansowane badanie diagnostyczne polegające na wykonaniu kilku tysięcy zdjęć określonego narządu/narządów przez nowoczesny aparat rentgenowski. Zdjęcia wykonywane są pod rożnymi kątami i płaszczyznami. Komputer łączy je w trójwymiarowy obraz. Badanie wykonuje pracownia tomografii komputerowej na podstawie skierowania wystawionego przez lekarza. Tomografia komputerowa (TK lub CT od ang. computed tomography) pozwala wykryć możliwe nieprawidłowości, określić dokładne ich umiejscowienie oraz monitorować skuteczność leczenia.

W przypadku raka nerki najczęściej zleca się CT jamy brzusznej z miednicą i klatki piersiowej dla potwierdzenia charakteru zmiany oraz oceny zaawansowania procesu chorobowego.

Rezonans magnetyczny Zwiń Rozwiń

Zalecane w sytuacji, kiedy dla oceny jamy brzusznej z miednicą badanie CT nie jest możliwe.

To zaawansowane badanie obrazowe polegające na generowaniu fal magnetycznych przez cząsteczki wody pod wpływem fal radiowych. Sygnał jest wychwytywany i przetwarzany komputerowo. Badanie jest przeprowadzane w pracowni rezonansu magnetycznego. Rezonans magnetyczny pozwala wykryć możliwe nieprawidłowości i określić dokładne ich umiejscowienie oraz monitorować skuteczność leczenia.

Rezonans magnetyczny wykorzystuje silny magnes połączony z komputerem. Ta technologia pozwala na wykonanie dokładnych zdjęć badanych obszarów. Rezonans magnetyczny jamy brzusznej pozwala na odróżnienie zmian łagodnych (torbiele, naczyniaki) od przerzutów (w przypadku, gdy badanie tomografii komputerowej nie daje jednoznacznej odpowiedzi).

Badania obrazowe w postaci USG, CT i MR wykonywane i opisywane są przez specjalistów radiologii i pozwalają na wykrycie oraz najczęściej ustalenie charakteru opisanych zmian odnośnie do złośliwości i często również typu histologicznego. Wykonanie tych badań obejmujących obie największe jamy ciała, czyli klatkę piersiową i jamę brzuszną z miednicą, pozwala również na ocena zaawansowania choroby pod katem obecności przerzutów w regionalnych węzłach chłonnych oraz przerzutów odległych w innych narządach i okolicach, jak płuca, wątroba czy układ kostny.  

Badania rozszerzone, na które lekarz może skierować pacjenta na podstawie obrazu klinicznego:

Rezonans magnetyczny głowy Zwiń Rozwiń

Konieczny w przypadku obecności objawów neurologicznych, takich jak bole głowy, zaburzenia równowagi lub wzroku. Pozwala na wykrycie zmian przerzutowych, których nie widać w tomografii komputerowej.

Badanie scyntygraficzne kośćca Zwiń Rozwiń

Polega na podaniu dożylnym radioaktywnego izotopu w pobliżu miejsca na ciele pacjenta, które ma być zbadane. Wstrzyknięte w ten sposób radioznaczniki skupiają się w miejscu uszkodzenia kości lub tam, gdzie rozwija się stan zapalny. Rejestrowany przez kamerę obraz pokazuje miejsca, w których kumuluje się izotop. Scyntygrafia kości jest bezbolesna, wymaga jednak pozostawania w bezruchu w pozycji leżącej przez czas badania.

Rezonans magnetyczny Whole Body Scan Zwiń Rozwiń

Pozwala na ogólną ocenę stanu pacjenta. Badanie MR całego ciała trwa około godziny i wymaga nieruchomej pozycji. W przypadku rezonansu magnetycznego z kontrastem należy wykonać wcześniej badanie krwi w celu zbadania poziomu kreatyniny. Środek kontrastowy korzystnie wpływa na wzmocnienie obrazu uzyskanego podczas rezonansu. 

Po potwierdzeniu nowotworowego charakteru, co związane jest z wynikiem badania histopatologicznego, u pacjentów z obecnością przerzutów odległych niezbędne jest wykonanie określonych badań laboratoryjnych. Na ich podstawie których można określić, do której grupy rokowniczej według skali IMDC chory należy i w konsekwencji jakie leczenie systemowe można u niego przeprowadzić.

Możliwe badania laboratoryjne:

  • poziom hemoglobiny
  • poziom płytek krwi
  • poziom granulocytów obojętnochłonnych
  • skorygowany poziom wapnia w surowicy

Również podstawowe badania radiologiczne jak zdjęcia rentgenowskie jamy brzusznej mogą być pomocne przy uzyskaniu prawidłowej diagnozy.

Jak się przygotować do wizyty u lekarza?

Aby Twoja wizyta u lekarza przebiegła sprawnie, ważne abyś był/a odpowiednio przygotowany/a. Ułóż, najlepiej w porządku chronologicznym, całą dostępną dokumentację. Nawet, gdy może Ci się wydawać, że niektóre badania nie są potrzebne, weź je ze sobą; lekarz zadecyduje, czy weźmie pod uwagę informacje w nich zawarte. Do dokumentacji należą, m.in. wypisy ze szpitala, badania laboratoryjne i obrazowe, konsultacje innych lekarzy specjalistów oraz Twoja grupa krwi.

Możesz założyć sobie specjalny segregator, w którym będziesz zbierać wyniki i informacje. Dokumentację najlepiej umieszczać w koszulkach w segregatorze, a każdą koszulkę osobno oznaczyć. Najlepiej przygotuj też komplet kserokopii lub scanów badań i dokumentów, które będziesz mógł/a zostawić u lekarza.

Ważne jest, aby przemyśleć dotychczasowy przebieg choroby, tj., kiedy zaczęły się objawy; co spowodowało, że zgłosiłaś się do specjalisty; choroby onkologiczne występujące w rodzinie. Zbierz także informacje na temat: Twoich innych chorób; leków, które przyjmujesz (w dawkach); przebytych zabiegów operacyjnych.

Pacjent/tka, która współpracuje z lekarzem, mówi o swoich problemach, zapisuje sobie wcześniej pytania, które ją nurtują – to pacjentka dobrze przygotowana. Wtedy, w trakcie  wizyty, jesteśmy w stanie maksymalnie spożytkować czas, który mamy.

Pamiętaj, że możesz pójść na wizytę w towarzystwie bliskiej osoby, która może zapamiętać przekazane przez lekarza informacje i wesprzeć Cię.

Lekarz może założyć Ci kartę Dilo. Jest to karta diagnostyki i leczenia onkologicznego. Wydaje się ją osobie, u której padło podejrzenie nowotworu złośliwego lub przypuszczenia potwierdziła diagnoza i terapia onkologiczna jest już w toku. Karta Dilo pozwoli na przeprowadzenie wszystkich niezbędnych badań diagnostycznych bez zbędnej zwłoki.

Scenariusz
rozmowy z lekarzem

Pobierz scenariusz rozmowy

Pobierz pełną listę badań!

Pobierz listę badań

Jeżeli Twoje wyniki badań obrazowych okazały się niepokojące i stwierdzono w nich obecność zmian sugerujących raka nerki, konieczne będzie potwierdzenie nowotworu badaniem histopatologicznym próbek uzyskanych drogą biopsji lub preparatu po częściowej lub całościowej nefrektomii (zabiegu usunięcia nerki).

Potrzebujesz pomocy? Skorzystaj z naszej INFOLINII – tel. 22 105 55 30

Szczegółowe informacje znajdziesz tutaj. W naszej infolinii dla pacjentek i pacjentów onkologicznych oraz ich rodzin pracują osoby z odpowiednim przygotowanym psychologicznym i merytorycznym – pomogą Ci rozwiązać różne problemy. Możesz skorzystać z porad psychologa, interwentki kryzysowej, dietetyczki i koordynatora onkologicznego.

Rokowanie w przypadku raka nerki zależy od stopnia zaawansowania klinicznego oraz jego budowy histopatologicznej.

W przypadku chorych z nowotworem w I stopniu zaawansowania 5-letnie przeżycie wynosi 80-90%, dla chorych z nowotworem o II stopniu zaawansowania – 50-70%, dla chorych z nowotworem o III stopniu zaawansowania – 20-30% i dla chorych z nowotworem w najbardziej zaawansowanym stadium (stopień IV) przeżycie 5-letnie wynosi około 5%.

Możesz zabezpieczyć płodność!

Po otrzymaniu diagnozy, ale przed rozpoczęciem leczenia, warto porozmawiać z lekarzem o możliwościach zabezpieczenia płodności. Leczenie onkologiczne i sama choroba mają negatywny wpływ na układ rozrodczy, ale nie muszą przekreślać Twoich szans na rodzicielstwo. Więcej informacji na ten temat znajdziesz na stronie: MamRakaChceDziecko.pl i na stronach Ministerstwa Zdrowia.

Przekaż nam 1.5% podatku

Jeśli masz ochotę nam pomóc, możesz przekazać nam 1,5% z podatku.
Przekaż 1.5% podatku

Infolinia 22 105 55 30

(pon. - pt, 17.00 - 19.00)