Ostatnia aktualizacja: 29 lutego 2024
Jak się diagnozuje czerniaka?
Jeśli zaobserwujesz na skórze niepokojącą zmianę, jak najszybciej zgłoś się do dermatologa lub chirurga onkologa (wymagane jest skierowanie od lekarza POZ). Lekarz specjalista wykona Ci badanie dermatoskopowe i być może podejrzana zmiana skórna zostanie zakwalifikowana do biopsji wycinającej. Biopsja wycinająca jest podstawowym badaniem w diagnostyce czerniaka. Jest to prosty i krótki zabieg chirurgiczny, po którym zakładane są szwy. Wykonuje się go w miejscowym znieczuleniu nasiękowym, a pacjent nie wymaga hospitalizacji. Powikłania biopsji wycinającej są rzadkie, a jeśli się zdarzają, obejmują ból, krwawienie w miejscu wycięcia oraz zakażenie rany. Wycięta zmiana skórna będzie wysłana do badania histopatologicznego.
Ewentualną, dalszą diagnostykę możesz rozpocząć dopiero po uzyskaniu wyniku histopatologicznego. Oczekuje się na niego zwykle około dwóch tygodni. Jeżeli potwierdzi się diagnoza czerniaka, Twój raport histopatologiczny będzie zawierać szereg informacji mających wpływ na dalsze postępowanie oraz rokowanie w chorobie. Są to między innymi:
- grubość czerniaka w skali Breslow- mierzona w milimetrach;
- obecność owrzodzenia na powierzchni czerniaka;
- tzw. indeks mitotyczny;
- margines wycięcia zmiany.
Czerniak skóry jest agresywnym nowotworem, dlatego jego rozpoznanie wymaga jak najszybszego rozpoczęcia leczenia!
Poniżej znajdziesz badania, które może zlecić lekarz pod kątem diagnozy czerniaka.
Pamiętaj, że badania dobierane są do indywidualnych potrzeb i sytuacji pacjenta. Nie wszystkie z nich muszą zostać wykonane w każdym przypadku.
W momencie rozpoznania czerniaka na podstawie biopsji wycinającej, będziesz zakwalifikowany/a do dalszego leczenia, czyli poszerzenia marginesu resekcji oraz biopsji węzła wartowniczego. Zwykle na tym etapie zlecane są: badanie USG jamy brzusznej oraz zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej.
Konieczne jest także dokładne badanie lekarskie okolicznych węzłów chłonnych, by wykluczyć ewentualne zmiany przerzutowe. Jeśli lekarza zaniepokoi stan Twoich węzłów chłonnych, pobierze Ci przy pomocy cienkiej igiełki biopsję z powiększonego węzła do badania histopatologicznego. Ma ono wykluczyć zmiany przerzutowe.
U pacjentów, u których rozpoznano czerniaka miejscowo zaawansowanego (czyli takiego powyżej 4 mm w skali Breslow), często przed dalszym leczeniem operacyjnym wykonywana jest szczegółowa diagnostyka obrazowa. Ma ona wykluczyć, czy już na tym etapie choroby nie doszło do przerzutów.
Stopnie oceny zaawansowania i leczenie czerniaka
Po otrzymaniu wszystkich wyników badań lekarz będzie w stanie dokonać ostatecznego rozpoznania choroby, ocenić stopień jej zaawansowania klinicznego i określić wskazania do leczenia. U olbrzymiej większości chorych leczenie to ogranicza się do chirurgii, aczkolwiek u części pacjentów wymagane jest podjęcie leczenia systemowego. W ostatnim czasie immunoterapia oraz leczenie celowane zrewolucjonizowały leczenie zaawansowanego czerniaka, poprawiając rokowania chorych w zaawansowanym stadium choroby (więcej na ten temat przeczytasz na stronie sposoby leczenia czerniaka).
Musisz wiedzieć, że obecnie leczenie systemowe czerniaka stosowane jest wyłącznie u pacjentów, u których po leczeniu chirurgicznym, stwierdzono obecność zmian przerzutowych w węzłach chłonnych. Leczenie systemowe ma za zadanie m.in. zmniejszyć ryzyko nawrotu choroby (jest to tak zwane leczenie uzupełniające). Stosuje się je także w przypadku, gdy doszło do przerzutów odległych. Radioterapia w terapii czerniaka stosowana jest obecnie tylko w przypadku niektórych zmian przerzutowych jako element leczenia skojarzonego razem z leczeniem systemowym.
Potrzebujesz pomocy? Skorzystaj z naszej INFOLINII – tel. 22 105 55 30 od poniedziałku do piątku w godz. 17:00-19:00
W naszej infolinii dla pacjentek i pacjentów onkologicznych oraz ich rodzin pracują osoby z odpowiednim przygotowanym psychologicznym i merytorycznym – pomogą Ci rozwiązać różne problemy. W środy możesz skorzystać z porad interwentki kryzysowej, w czwartki i w piątki – również dietetyczki. Od wtorku do czwartku (w godz. 17:00-20:00) dyżuruje także koordynator onkologiczny.
Przed rozpoczęciem leczenia możesz zabezpieczyć płodność!
Po otrzymaniu diagnozy, ale przed rozpoczęciem leczenia, warto porozmawiać z lekarzem o możliwościach zabezpieczenia płodności. Leczenie onkologiczne i sama choroba mają negatywny wpływ na układ rozrodczy, ale nie muszą przekreślać Twoich szans na rodzicielstwo. Więcej informacji na ten temat znajdziesz na stronie: MamRakaChceDziecko.pl.