Znajdziesz tu ścieżkę pacjenta, która zawiera informacje na temat diagnostyki i leczenia.

Treści, które znajdują się na stronie zostały opracowane zgodnie z najnowszymi obowiązującymi standardami medycznymi. Pamiętaj jednak, że każdy przypadek jest inny, dlatego o wszystko dopytuj swojego lekarza. Trzymamy za Ciebie kciuki!

wprowadzenie

Ostatnia aktualizacja: 18 listopada 2024

Czym jest rak endometrium (trzonu macicy)?

Rak endometrium zwany jest potocznie rakiem trzonu macicy. Pierwotnie rozwija się w błonie śluzowej wyściełającej wnętrze trzonu macicy. Ta błona śluzowa, zwana endometrium, pod wpływem hormonów (estrogenów i progesteronu) podlega cyklicznym zmianom, powodującym regularne krwawienia menstruacyjne. Rak endometrium to najczęściej występujący w krajach rozwiniętych ekonomicznie nowotwór złośliwy dróg rodnych.

Ścieżkę przygotowała

Pracuje w Klinice Ginekologii Onkologicznej w Narodowym Instytucie Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowym Instytucie Badawczym w Warszawie, na oddziale zachowawczym.

dr n. med. Magdalena Kowalska specjalista ginekologii onkologicznej

Jakie objawy daje rak endometrium (trzonu macicy)?

Podstawowym, często jedynym objawem choroby, jest nieprawidłowe krwawienie maciczne. Związane jest ono z rozpadem zmienionych nowotworowo tkanek. Objaw ten występuje u 90% pacjentek z rakiem endometrium. Właśnie pojawienie się krwawienia często pozwala na rozpoznanie choroby na jej wczesnym etapie. Wówczas pełne wyleczenie jest wysoce prawdopodobne. Nie zwlekaj więc z wizytą u lekarza!

Co dokładnie powinno Cię zaniepokoić? U kobiet w wieku rozrodczym oraz w okresie okołomenopauzalnym mogą pojawić się wydłużone, bardziej obfite miesiączki, a także nieregularne krwawienia międzymiesiaczkowe. Szczególną czujność powinny zachować osoby po menopauzie.

Inne, rzadsze objawy choroby to: bóle podbrzusza, bóle okolicy krzyżowej, upławy o charakterze ropno-krwistym, obrzęki kończyn dolnych, utrata masy ciała, niedokrwistość, bóle kostne, kaszel i duszność mogące świadczyć o odległych przerzutach do płuc. Tych dolegliwości także nie lekceważ!

Potrzebujesz pomocy? Skorzystaj z naszej INFOLINII – tel. 22 105 55 30

Szczegółowe informacje znajdziesz tutaj. W naszej infolinii dla pacjentek i pacjentów onkologicznych oraz ich rodzin pracują osoby z odpowiednim przygotowanym psychologicznym i merytorycznym – pomogą Ci rozwiązać różne problemy. Możesz skorzystać z porad psychologa, interwentki kryzysowej, dietetyczki i koordynatora onkologicznego.

Rak endometrium – rokowania

W większości przypadków rak endometrium jest nowotworem o powolnym przebiegu i dobrym rokowaniu. U około 80% chorych rozpoznawany jest we wczesnym stadium zaawansowania. Pięcioletnie przeżycia sięgają 90-95%. Jednak ok. 20-25% raków błony śluzowej macicy jest diagnozowanych w późnych stadiach (III i IV) i ma przebieg agresywny. Wówczas odsetek pięcioletnich przeżyć sięga 68.5% dla stadium III, i 17% przy obecności przerzutów odległych (stadium IV). O stadiach i klasyfikacji raka endometrium piszemy na stronie Jak wygląda leczenie raka endometrium.

Pamiętaj!

Jeśli zauważysz nieregularne krwawienia międzymiesiączkowe, upławy czy bóle podbrzusza, nie zwlekaj z wizytą u ginekologa. Szczególną czujność powinny zachować kobiety po menopauzie. W tym przypadku przy nieprawidłowych krwawieniach z dróg rodnych prawdopodobieństwo raka endometrium wzrasta wraz z upływem czasu od ostatniej miesiączki. Oczywiście niepokojące objawy mogą, ale nie muszą być symptomami nowotworu.

Czynniki zwiększające ryzyko zachorowania na raka endometrium:

Rak endometrium występuje głównie u pacjentek po menopauzie – średni wiek zachorowania to 63 lata. Wg danych amerykańskich ryzyko rozwoju raka endometrium w trakcie całego życia wynosi zaledwie 2.53%.

Czynnikami, które mogą przyczyniać się do rozwoju raka endometrium są: wczesna pierwsza miesiączka (menarche) i późna menopauza; bezdzietność; hormonalna estrogenowa terapia zastępcza; zaburzenia miesiączkowania i zespół policystycznych jajników; otyłość; cukrzyca; nadciśnienie tętnicze; dieta mięsna, stosowanie Tamoxifenu (wydłużona powyżej 5 lat terapia tamoxifenem u pacjentek z rakiem piersi znamiennie zwiększa ryzyko raka endometrium); guzy produkujące estrogeny np. ziarniszczaki oraz predyspozycje genetyczne np. zespół Lyncha, zespół Cowden.

Co możesz zrobić, żeby zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka endometrium?

Pomogą ci w tym przede wszystkim:

  • aktywność fizyczna
  • utrzymanie prawidłowej masy ciała
  • zdrowa dieta bogata w antyoksydanty

Czynniki zmniejszające ryzyko raka endometrium (trzonu macicy):   

  • późna pierwsza miesiączka (menarche)
  • wczesna menopauza
  • wielodzietność
  • zrównoważona hormonalna estrogenowo-progesteronowa terapia zastępcza
  • stosowanie hormonalnych i niehormonalnych wkładek wewnątrzmacicznych
  • antykoncepcja hormonalna
  • palenie tytoniu (uwaga: zwiększa za to ryzyko rozwoju raka płuca, krtani, pęcherza moczowego i szyjki macicy)
  • dieta bogata w warzywa i owoce, aktywność fizyczna, późny wiek (> 40 roku życia) ostatniego porodu.

Jakie badania profilaktyczne powinnaś wykonać?

To zależy m.in. od tego, czy ktoś z twoich bliskich lub ty miał/aś którąś z poniższych chorób:

Rak endometrium (trzonu macicy) Zwiń Rozwiń

Jeśli ktoś z Twoich bliskich miał lub ma raka endometrium, możesz być dziedzicznie obciążona ryzykiem rozwoju tej choroby. Wówczas powinnaś pamiętać o corocznej kontroli ginekologicznej, a w przypadku nieprawidłowych krwawień – poddać się weryfikacji histopatologicznej endometrium, czyli biopsji.

Dziedziczny rak jelita grubego Zwiń Rozwiń

Dziedziczny rak jelita grubego niezwiązany z polipowatością (inaczej zespół Lyncha) odpowiada za powstawanie 3-5% raków endometrium.

Kobiety z zespołem Lyncha zachęca się do wczesnego posiadania potomstwa, a po porodach do profilaktycznego usunięcia macicy. Przed taką operacją należy wykonać biopsje endometrium, ultasonografię przezpochwową jajników z oznaczeniem stężenia Ca-125 w surowicy krwi oraz kolonoskopię, aby wykluczyć obecność aktywnego raka endometrium, raka jajnika i raka jelita grubego.

Zespół Cowden Zwiń Rozwiń

Zespół Cowden związany jest z mutacją genu PTEN i charakteryzuje się m.in. występowaniem zmian łagodnych, takich jak: gruczolaki tarczycy, polipy jelita grubego, mięśniaki macicy. Ryzyko rozwoju raka endometrium u kobiet z zespołem Cowden wynosi 5-10%.

W przypadku zespołu Cowden (lub obciążenia dziedzicznego zespołem Cowden), wskazane jest wczesne posiadanie potomstwa, a po porodach profilaktyczne usunięcie macicy. Przed taką operacją należy wykonać biopsje endometrium, ultasonografię przezpochwową jajników z oznaczeniem stężenia Ca-125 w surowicy krwi oraz kolonoskopię, aby wykluczyć obecność aktywnego raka endometrium, raka jajnika i raka jelita grubego.

 

Tylko 10% raków endometrium rozwija się na podłożu dziedzicznym. W innych niż wymienione przypadkach nie ma konieczności badań profilaktycznych, o ile nie zauważyłaś nieprawidłowych krwawień. O diagnostyce przeczytasz na stronie następnej.

Przekaż nam 1.5% podatku

Jeśli masz ochotę nam pomóc, możesz przekazać nam 1,5% z podatku.
Przekaż 1.5% podatku

Infolinia 22 105 55 30

(pon. - pt, 17.00 - 19.00)