Mimo bardzo dobrego rokowania i bardzo wysokich odsetków odpowiedzi na leczenie, u części chorych może dojść do oporności choroby na leczenie lub jej nawrotu w okresie po zakończonym leczeniu. O oporności na leczenie mówimy, kiedy mimo zastosowania optymalnego leczenia nie uzyskujemy zadowalającej odpowiedzi choroby na leczenie lub choroba postępuje mimo leczenia. W drugiej sytuacji dochodzi do wznowy choroby mimo jej całkowitej remisji po zastosowanym leczeniu. Najczęściej do wznowy chłoniaka Hodgkina dochodzi w okresie 2 lat po zakończonej terapii.
W procesie podejmowana decyzji terapeutycznych w trakcie leczenia, a także w rozpoznawaniu oporności i nawrotu bardzo istotne jest badanie PET-CT, które należy przeprowadzić po 2 cyklach chemioterapii.
W przypadku niepowodzenia terapii stosowane są nowe opcje terapeutyczne. W dalszym ciągu celem kolejnych linii terapii jest próba całkowitego wyleczenia.
Im dłuższy minął czas od zakończenia leczenia, tym mniejsze jest ryzyko wznowy choroby!
Ścieżkę pacjenta przygotował
Pracuje na Oddziale Hematologii i Oddziale Chemioterapii Nowotworów w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Toruniu
W przypadku nawrotu choroby lub oporności na leczenie lekarze szukają takiej strategii terapeutycznej, która pozwoli osiągnąć kontrolę nad chorobą.
Wybór terapii zależy od wielu czynników, w dużej mierze od odpowiedzi Twojego organizmu na pierwszą linię leczenia i czas trwania tej odpowiedzi. Leczenie dobierane jest indywidualnie – musi być dostosowane do Twojego stanu ogólnego, ewentualnych chorób współistniejących, czy stosowanych wcześniej schematów chemioterapii oraz doświadczenia ośrodka hematologicznego.
Pamiętaj!
W przypadku wznowy nowotworów hematologicznych, należy zawsze rozważyć udział w badaniach klinicznych! Pamiętaj, by zawsze rozmawiać ze swoim lekarzem prowadzącym na temat korzyści i ryzyka wyboru badania klinicznego.
W naszej infolinii dla pacjentek i pacjentów onkologicznych oraz ich rodzin, pracują osoby z odpowiednim przygotowanym psychologicznym i merytorycznym – pomogą Ci rozwiązać różne problemy. W środy możesz skorzystać z porad coacha kryzysowego, we czwartki i w piątki – również dietetyczki.
Dzwoń od poniedziałku do piątku w godz. 17:00 – 19:00, tel. 22 105 55 30
W tzw. drugiej linii stosuje się następujące schematy leczenia:
ChemioterapiaZwińRozwiń
U młodych chorych stosuje się ponownie wielolekowe schematy chemioterapii, a po uzyskaniu odpowiedzi na leczenie rozważa się procedurę przeszczepową. Część starszych chorych, z przeciwwskazaniami do ASCT, można poddać paliatywnym schematom opartym na bendamustynie lub gemcytabinie (BGD, GDP).
Leczenie przeszczepoweZwińRozwiń
Zwykle zakończeniem leczenia drugiej i późniejszych linii, u pacjentów kwalifikujących się do intensywnego leczenia, jest wykonanie autologicznego (autoSCT) lub allogenicznego (alloSCT) przeszczepienia komórek macierzystych szpiku. W obu przypadkach o procedurze transplantacji decyduje komisja transplantologiczna, która może Cię zakwalifikować do zabiegu. Komisje działają przy ośrodkach przeszczepowych i składają się z lekarzy specjalistów w tej dziedzinie. Wybór ośrodka przeszczepowego należy do lekarza prowadzącego i będzie dokonywany w porozumieniu z Tobą. Listę ośrodków pobierających i przeszczepiających komórki krwiotwórcze znajdziesz tutaj.
WAŻNE! Każda decyzja o przeszczepieniu szpiku jest rozpatrywana indywidualnie (czyli w odniesieniu do konkretnego przypadku klinicznego) i wymaga Twojej świadomej zgody taką procedurę!
Autologiczne przeszczepienie komórek szpiku
W skrócie nazywane autoSCT (przeszczepienie własnych komórek macierzystych krwiotworzenia). W tym przypadku komórki macierzyste pozyskuje się od pacjenta, który jest sam dla siebie dawcą. AutoSCT rozważa się głównie u osób młodszych, w drugiej remisji oraz w kolejnych remisjach.
Wskazaniami do autoSCT są:
1. oporność na chemioterapię – choroba nie odpowiada lub odpowiada w niewystarczającym stopniu na leczenie;
2. nawrót choroby po chemioterapii – choroba powraca po skutecznym leczeniu;
3. przeszczepieniejako leczenie konsolidujące – czyli kończące wcześniej zastosowaną skuteczną terapię, w sytuacji gdy pacjent ma wysokie ryzyko nawrotu choroby.
Allogiczne przeszczepienie komórek szpiku
W skrócie nazywane alloSCT. W tym przypadku komórki macierzyste pozyskuje się od dawcy np. rodzinnego lub niespokrewnionego. Ten rodzaj leczenia bierze się pod uwagę w przypadku chorych z niskim ryzykiem przeszczepowym (ocena wskaźnika HCT-CI – jest to indeks chorób współistniejących) i dużym ryzykiem nawrotu choroby lub niepowodzeniami terapeutycznymi. Jest to obecnie jedyna możliwość całkowitego wyleczenia, ale obarczona bardzo dużą śmiertelnością w stosunku do rutynowo stosowanych metod leczenia.
Wskazaniami do alloSCT są:
1. oporność na chemioterapię – choroba nie odpowiada lub odpowiada w niewystarczającym stopniu na leczenie;
2. nawrót choroby po autologicznym przeszczepieniu komórek macierzystych szpiku;
3. przeszczepienie jako leczenie konsolidujące – czyli kończące leczenie po drugiej / trzeciej linii skutecznej chemioterapii/innej terapii.
Terapie celowaneZwińRozwiń
Polegają na stosowaniu leków ukierunkowanych molekularnie na komórkę nowotworową.
Dostępnymi lekami są np. immunoterapia w połączeniu z toksyną, tzw. celowana chemioterapia, gdzie przeciwciało skierowane przeciwko antygenowi na komórce nowotworowej działa nie tylko w mechanizmie immunologicznym, ale także niesie ze sobą toksynę komórkową działającą wprost na komórkę docelową. U pacjentów z pierwotną opornością lub wznową po AutoSCT stosuje się brentuksymab, przeciwciało monoklonalne Anty CD-30, dostępne w ramach programu lekowego NFZ B.77.
Innymi lekami są tzw. inhibitory szlaku PD1/PDL1 (np. niwolumab, dostępny w ramach programu lekowego B.77), których mechanizm działania polega na odblokowaniu ponownie w układzie odpornościowym zdolności do zwalczania komórki nowotworowej.
Badania kliniczneZwińRozwiń
Są alternatywą, gdy mimo nowych opcji terapeutycznych u pojedynczych pacjentów nie dochodzi do całkowitego wyleczenia. Polegają na stosowaniu nowych cząsteczek lub ich połączeniu z dotychczasowymi lekami stosowanymi w tzw. chemioterapiach paliatywnych, mających na celu wyłącznie kontrolowanie choroby.
Pamiętaj!
Rozmawiaj z lekarzem prowadzącym i opieraj się na informacjach od niego uzyskanych. KAŻDY PRZYPADEK JEST INDYWIDUALNY I WYMAGA INNEGO LECZENIA. Nie porównuj się z innymi i nie szukaj informacji na forach internetowych. W przypadku wyczerpania możliwości terapeutycznych dopytaj swojego lekarza o możliwość leczenia w ramach badania klinicznego.
