Czym jest chłoniak Hodgkina i jakie daje objawy?

Chłoniak Hodgkina lub choroba Hodgkina, dawniej nazywana ziarnicą złośliwą (ta nazwa nie powinna być już używana), jest złośliwym procesem nowotworowym układu chłonnego. W rozwoju choroby dochodzi do klonalnego rozrostu tzw. komórek Reed-Sternberga oraz komórek Hodgkina, które wywodzą się z linii limfocyta B. Limfocyty to komórki układu odpornościowego, które odpowiadają za produkcję przeciwciał, czyli białek broniących nas przed infekcjami. 

Pierwszymi objawami choroby jest najczęściej powiększenie pojedynczych lub całych grup węzłów chłonnych, a w bardziej zaawansowanych stadiach dochodzi także do zajęcia narządów pozalimfatycznych.

Cechą charakterystyczną dla rozwoju choroby jest dynamiczny wzrost ilości i wielkości węzłów chłonnych, którym najczęściej początkowo nie towarzyszą dolegliwości bólowe. Dlatego każdy powiększony węzeł chłonny utrzymujący się powyżej 3 tygodni po zakończonej infekcji należy obserwować, by nie przeoczyć rozwoju procesu limfoproliferacyjnego (sytuacji, w której limfocyty rozmnażają się nadmiernie).

Co ważne w przypadku tej choroby, celem stosowanych terapii jest zawsze całkowite wyleczenie, także w przypadku wznowy.

Ścieżkę pacjenta przygotował

Pracuje na Oddziale Hematologii i Oddziale Chemioterapii Nowotworów w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Toruniu

lek.med. Mateusz Kmiecik Specjalista onkologii klinicznej

Jakie objawy daje chłoniak Hodgkina?

Podejrzenie choroby Hodgkina, jak i każdej innej choroby nowotworowej, może pojawić się podczas standardowego badania lekarskiego lub z powodu zaniepokojenia pacjenta obecnością powiększonych węzłów chłonnych.

Czasem rozpoznanie chłoniaka Hodgkina poprzedzają zespoły paraneoplastyczne tzn. objawy chorób z innych układów i narządów niż układ chłonny. Do takich należą np. :

• objawy neurologiczne jak objawy miastenii (np. opadanie powiek, podwójne widzenie – diplopia, zmiana barwy głosu na tzw. „nosową”, zmiana mimiki – tzw. uśmiech poprzeczny, opadanie żuchwy czy głowy)
• zespół Guilaina-Barrego (jednym z objawów jest osłabienie mięśni – w ciężkich przypadkach chorzy mogą utracić zdolność poruszania się)
• objawy dermatologiczne

Na chorobę Hodgkina mogą też wskazywać pewne odchylenia badań laboratoryjnych jak zespół SIADH (zespół nieadekwatnego wydzielania hormonu wazopresyny) przebiegający np. z hiponatriemią (obniżeniem poziomu sodu w osoczu).

Czynniki zwiększające ryzyko zachorowania na chłoniaka Hodgkina

Przyczyna rozwoju chłoniaka Hodgkina nie jest do końca poznana. Niemniej do jego rozwoju może przyczyniać się wirus Epstein-Barr (EBV), wywołujący mononukleozę zakaźną z objawami podobnymi do anginy z towarzyszącymi gorączkami i bólem gardła oraz bólami mięśniowymi. Często nawet możemy nie uświadamiać sobie faktu przebycia takiej infekcji w przypadku jej łagodnego przebiegu.

Cześć nowotworów układu chłonnego, w tym chłoniak Hodgkina, może być także częstszy u pacjentów wcześniej chorujących na pierwotne lub wtórne niedobory odpornościowe.

Chłoniak Hodgkina nie jest chorobą o predyspozycji rodzinnej  – bardzo rzadko zachorowania w rodzinie mają raczej związek z trudno definiowalnymi czynnikami środowiskowymi niż genetyką.

Co możesz zrobić, by zmiejszyć ryzyko zachorowwania na chłoniaka Hodgkina?

Nie istnieje żadna profilaktyka pierwotna lub wtórna dająca możliwość zmniejszenia ryzyka zachorowana na chłoniaka Hodgkin’a. Zaleca się jednak wspieranie wszystkich znanych zachowań prozdrowotnych jak:

• niepalenie tytoniu
• regularny wysiłek fizyczny
• szczepienia ochronne
• właściwe leczenie chorób przewlekłych o charakterze zapalnym i immunogennym, aby zmniejszyć ryzyko długotrwałej stymulacji układu chłonnego.