Wsparcie psychologiczne
Znajdziesz tutaj najczęściej zadawane pytania dotyczące emocji, radzenia sobie ze stresem i trudnościami. Jeśli brakuje jakiegoś pytania, napisz do nas. Dodamy je wraz z odpowiedzią.
Numery telefonów, pod którymi możesz uzyskać wsparcie
Jeżeli szukasz pomocy - pamiętaj, że możesz zadzwonić na infolinie wsparcia.
Jeżeli uważasz, że brakuje tutaj jakiegoś numeru daj nam znać! Kliknij tutaj.
Komunikacja w chorobie
Z wielu badań wynika, że jednym z podstawowych czynników decydujących o poczuciu szczęścia jest jakość i trwałość naszych bliskich relacji z innymi ludźmi. Nasi bliscy są dla nas źródłem ogromnego wsparcia, ale czasem także i stresu. Tym co karmi i odżywia nasze relacje jest komunikacja.
-
W jaki sposób nauczyć się lepiej komunikować?
Podpowie Ci nasz film:
Ważnym elementem relacji ze sobą jest akceptacja siebie, więcej o tym aspekcie w nagraniu:
-
Więcej o komunikacji i relacjach
Zapoznaj się z naszym niezbędnikiem
relacyjnym, a dowiesz się, czym jest uważna komunikacja i jak można ją poćwiczyć.
Dbanie o siebie w chorobie
Każdego dnia potrzebujemy energii niezbędnej do funkcjonowania, którą możemy nazwać paliwem mentalnym. Jeśli masz skojarzenie z samochodem, to jest to bardzo dobre skojarzenie – samochód w złym stanie i niezatankowany nie pojedzie daleko, a czasem nawet nie ruszy. Człowiek jest istotą, która potrzebuje wysokiej jakości paliwa, by jak najlepiej funkcjonować – szczególnie w trakcie procesu leczenia i zdrowienia.
-
Jak dostarczyć sobie energii niezbędnej do funkcjonowania?
Jeśli doświadczamy stresu długotrwałego, często funkcjonujemy na resztkach energii. Nic więc dziwnego, że pojawia się uczucie, że nic się nie chce, nawet ruszyć z kanapy czy z łóżka, nic nie cieszy, a problemy i trudności urastają do wielkich rozmiarów.
Dlatego tak ważne jest, by zadbać samemu o dostarczenie sobie życiowego paliwa jak najlepszej jakości. Jak to zrobić, tłumaczymy na tym filmie:
-
Co pomaga w dbaniu o siebie?
Ważnym elementem, który może Cię wesprzeć w dbaniu o siebie, jest praktyka uważności (mindfulness). Warto więc zacząć od tego czym jest i po co Ci uważność. Obejrzyj film:
Chcesz spróbować na czym polega uważność – zobacz jak wykonać proste ćwiczenie medytacji oddechowej, która wesprze Cię w radzeniu sobie ze stresem:
Jeśli masz ochotę dowiedzieć się więcej obejrzyj nagranie z wcześniejszego webinaru na temat dbania o siebie:
-
Jak otwierać się na przyjemności?
Kiedy masz się dobrze, odczuwanie przyjemności i radości jest łatwiejsze. Jest to zdecydowanie większym wyzwaniem, gdy doświadczasz silnego stresu lub przechodzisz przez trudności.
Tym bardziej warto pamiętać o tym, że odczuwanie przyjemności może być dla Ciebie ogromnym źródłem potrzebnej energii i wsparcia właśnie wtedy gdy doświadczasz trudności.
Odczuwanie przyjemności, czyli? To wszystko co sprawia Ci radość i Cię cieszy oraz świadome zauważanie tych chwil w Twojej codzienności.
-
Co zrobić, by odczuwać więcej przyjemności i wdzięczności?
Obejrzyj film:
O otwieraniu się na przyjemność mówiliśmy też na naszym webinarze:
-
Jak wzmocnić siebie?
Sprawianie sobie przyjemności jest bardzo lubianą i słoneczną stroną życia, a zarazem fantastyczną formą wzmacniania siebie i poprawiania poczucia własnej wartości oraz świadomości, że mam moc sprawczą. Jedną z form wzmacniania siebie jest również postawa ciała i o tym dowiesz się więcej z filmu:
Myśli w chorobie
Zamartwianie się, czarne myśli, nadmierne rozmyślanie – z pewnością każdy z nas zna to z własnego doświadczenia i wie jak wiele może zabrać energii, której przecież tak bardzo potrzebujemy. „Nie myśl o tym” – to nie działa. Podpowiemy, co zrobić, gdy męczą Cię twoje własne myśli i czujesz, że intensyfikują Twój stres.
-
Jak pracować ze swoimi myślami?
Obejrzyj film i dowiedz się, jak jak radzić sobie z myślami:
Warto również pamiętać, że:
myśli przychodzą i odchodzą. Są tylko myślami – zjawiskami mentalnymi zachodzącymi w Twoim umyśle
Zawsze będzie „myślenie” – to jest natura naszego umysłu (wyliczono, że człowiek ma około 60 tys. myśli dziennie!);
nie ma nic złego w myśleniu – nie warto więc walczyć z myślami;
myśli możemy obserwować – i to może być coś nowego! Możesz nauczyć się wiele o sobie i o tym jakie są Twoje nawyki myślenia;
nie jesteś swoimi myślami, one się pojawiają, lecz nie muszą być prawdą, nie musisz się z nimi identyfikować i nie musisz im wierzyć. -
Co to jest metoda RAIN i w czym może pomóc?
Metoda RAIN, nazywana Deszczem Samowspółczucia, to technika, która pomaga w radzeniu sobie z trudnymi emocjami. Punktem wyjścia jest założenie, że emocje, podobnie jak deszcz, są neutralne. Można jej używać, gdy towarzyszy Ci duży stres. Polega na zatrzymaniu się na chwilę i zwróceniu uwagi na swój oddech. Zobacz, jak zadziała ma Ciebie takie podejście do własnego doświadczenia.
Recognize – rozpoznaj, co się dzieje w tej chwili (np. przeżywam silne emocje, stres, oceniam siebie lub innych, cierpię, odczuwam niepokój)
Allow – uznaj – że w tej właśnie chwili doświadczasz czegoś takiego, nie staraj się tego zmieniać, przyjmij do wiadomości to, co się w Tobie dzieje
Investigate – badaj ciało, myśli, emocje – czyli obserwuj w sobie co się dzieje – jak czuje się Twoje ciało, co dokładnie czujesz i w którym miejscu; jakie myśli się pojawiają – możesz je nazwać (np. oceniam siebie, że postępuję nie tak jak powinienem); jakie emocje Ci towarzyszą (nazwij je i poszukaj jakie wrażenia w ciele im towarzyszą)
Non-indetificate – nie utożsamiaj się – myśli, emocje po prostu „pojawiają się”, a naszą rolą jest je zauważać. Nie musimy się z nimi ściśle utożsamiać, identyfikować się, to nie musi być prawda.
W radzeniu sobie z myślami ważne jest Twoje nastawienie oraz sposób myślenia o rzeczywistości. Duża część naszego sposobu myślenia to przekonania, których każdy z nas ma bardzo dużo.
Obejrzyj film o przekonaniach i o tym, jak je zmieniać, by lepiej radzić sobie z niepokojącymi myślami:
-
Ten webinar pomoże Ci się wzmocnić!
Jeśli masz ochotę dowiedzieć się więcej, obejrzyj nagranie z wcześniejszego webinaru na temat radzenia sobie z myślami:
Stres i trudności w chorobie
Niewątpliwie podczas choroby (i nie tylko) często towarzyszy ci nasilony stres. To ogólne określenie szeregu objawów, obejmujących myśli, uczucia, zachowanie czy reakcje fizyczne. Stres jest jednak bardzo indywidualnym odczuciem. Co ważne, można nauczyć się nim zarządzać Podpowiemy ci, jak.
-
Jak poznać lepiej „swój” stres i jak możesz lepiej sobie z nim radzić?
Obejrzyj ten film, a znajdziesz odpowiedź.
9
-
Jak zagrożenie zmienić na wyzwanie?
O stresie myślimy najczęściej w kategoriach negatywnych, tymczasem odczuwany stres jest dla nas informacją o czymś, co może nam zagrażać. Można jednak się zmobilizować i to zagrożenie zamienić na wyzwanie. W tym filmie powiemy, jak.
Jeśli masz ochotę dowiedzieć się więcej obejrzyj nagranie z wcześniejszego webinaru na temat dbania o siebie:
-
Dlaczego warto się konfrontować z trudnościami?
Trudności to coś normalnego w naszym życiu, były, są i będą się pojawiać, natomiast my możemy sobie radzić z nimi lepiej lub gorzej. Konfrontowanie się z trudnościami może być trudne, jednak jak długo uciekasz przed nimi, ignorujesz je, udajesz, że ich ni6e ma – tak długo odczuwasz lęk, obawę, dyskomfort i zamartwiasz się.
-
Jak traktować trudności?
Na początek warto sobie zadać pytanie, czym jest dla mnie trudność? Katastrofą, dopustem, pechem czy może wyzwaniem, kwestią do rozwiązania?
Twoja odpowiedź warunkuje Twój sposób radzenia sobie lub nie radzenia z trudnością. Osoby, które myślą o trudnościach jako o problemie do rozwiązania lub wyzwaniu dużo lepiej radzą sobie z pokonywaniem trudności. Zastanów się więc, czym jest dla Ciebie trudność?
Gdy przechodzisz przez trudności dużą pomocą może być stosowanie technik uważności. Poprzez trening umysłu – praktykowanie prostych technik oddechowych i wzmocnienie świadomości ciała – uczysz się radzenia sobie ze stresem, trudnymi emocjami i własnymi myślami. Trening uważności sprawia, że możesz uzyskać dostęp do własnych wewnętrznych zasobów i zaczynasz bardziej świadomie odpowiadać na wyzwania związane z chorobą.
-
Jak zmienić swoje nastawienie do trudności?
Obejrzyj film, a 9dowiedz się, jak rozwijać w sobie nastawienie, które będzie wspierać Cię w radzeniu sobie z trudnościami:
-
Jak zmierzyć się z trudnościami?
W tym filmie proponujemy Ci jeden ze sposobów na spotkanie z trudnościami i na zmierzenie się z nimi:
Jeśli masz ochotę dowiedzieć się więcej obejrzyj nagranie z webinaru na temat dbania o siebie:
9
Emocje w chorobie
Do dobrego funkcjonowania bardzo jest potrzebne radzenie sobie z emocjami. Oznacza to, że umiesz zauważyć w sobie emocję, umiesz ją nazwać i odpowiednio wyrazić. WYRAŻANIE EMOCJI jest kluczowe dla utrzymania równowagi psychicznej i nie ma w tym nic wstydliwego czy niewłaściwego. Brak odpowiedniego wyrażania emocji powoduje pogłębianie się stresu. Możesz zapisywać swoje emocje w dzienniku lub mówić do siebie na głos, co czujesz. Jeśli czujesz coś przyjemnego – wyraź to odpowiednio. Jeśli czujesz złość lub gniew zrób coś, by to z siebie wyrzucić. Zrób to tak, by nie krzywdzić siebie lub innych. Jeśli chcesz coś mocno kopnąć, to kopnij piłkę, nigdy własną druga nogę lub inną osobę.
-
W jaki sposób można oswoić emocje?
Obejrzyj film, a dowiesz się, jak oswoić emocje i wyciszyć je, by podejmować racjonalne decyzje:
-
Na czym polega analizowanie emocji?
Jeśli chcemy nauczyć się rozumieć emocje, powinniśmy zacząć je analizować, żeby wiedzieć, jakie sytuacje wywołują w nas konkretne odczucia.
Jak oswajać emocje:
Zauważ – nie uciekaj przed emocjami, zauważ, co się z Tobą dzieje. Zauważ, czy to są myśli czy może uczucia w ciele.
Nazwij – spróbuj nazwać to, co właśnie odczuwasz: radość, smutek, szczęście, wściekłość, coś innego. Nie musisz tego nazywać precyzyjnie, możesz to opisać lub użyć metafory. Nazwij też to, ci czujesz w ciele – ucisk w piersiach, coś się przewraca w żołądku. Bardzo często silnym emocjom towarzyszą odczucia w ciele. Naucz się, jak reaguje Twoje ciało
Poczuj – pozwól sobie przez chwilę zatopić się w tym, co czujesz. Pobyć z tym. To pozwoli zrozumieć Ci lepiej swoją emocję, a także da Ci czas na jej stopniowe uspokojenie lub oswojenie się z nią.
Wyraź – ukrywanie emocji i udawanie, że nic nas nie rusza, to prosta droga do kłopotów emocjonalnych i życiowych. „Zamiatanie” emocji pod dywan niczego nie rozwiązuje, nie przynosi ulgi. Może natomiast przynieść depresje czy kłopoty z funkcjonowaniem takie jak np. kłopoty ze snem. Postaraj się wyrażać swoje emocje adekwatnie do tego czujesz. Jeśli czujesz wściekłość, złość czy smutek – pozwól sobie na to. Wykrzycz to, uderz w poduszkę, idź pobiegać lub na siłownię. Znajdź swój sposób na to. To samo dotyczy innym emocji, także tych pozytywnych.
Działaj – chodzi o to, by wyciągnąć wnioski z przeżywanych emocji, uczyć się siebie. By tworzyć swój własny elementarz zarządzania swoimi emocjami. Jeśli jest coś, co możesz zrobić, co sprawi, że Twoja emocja zostanie szybciej oswojona lub głębiej przeżyta, to warto to zrobić. Możesz też skupić się na działaniach, które pomogą Ci w przyszłości, np. jeśli już wiesz, że coś konkretnego wywołuje w Tobie niepokojącą Cię emocję, to może możesz się do Tego przygotować.
Pamiętaj, że emocje towarzyszą Ci przez całe życie. To jest część człowieczeństwa, więc im lepiej poznajemy siebie pod tym kątem, tym lepiej umiemy sobie radzić z emocjami. -
Jak słuchać sygnałów własnego ciała?
Ten film pomoże ci rozwinąć przyjazną relację z własnym ciałem:
Jeśli masz ochotę dowiedzieć się więcej obejrzyj nagranie z wcześniejszego webinaru na temat radzenia sobie z emocjami:
-
Co się ze mną dzieje, kiedy czuję zagubienie, oszołomienie, mam trudności z podejmowaniem decyzji, chce mi się płakać albo schować przed wszystkimi i przed rzeczywistością?
Wszystko wskazuje na to, że odczuwasz silny stres spowodowany sytuacją lub informacją o diagnozie. W psychologii mówi się w takich sytuacjach o kryzysie psychicznym. To jest zupełnie normalna i naturalna reakcja na coś, co jest dla nas nowe i co wzbudza silne emocje. Wynika to z faktu, że nie mamy gotowego wzorca zachowania i musimy go sobie wypracować.
Pierwszy ważny krok do opanowania tej sytuacji to wyciszenie emocji. Możesz to zrobić z pomocą specjalisty (psycholog, psychoonkolog, terapeuta, coach kryzysowy) lub – jeśli czujesz się na siłach – samodzielnie. Techniki oddechowe oraz aktywność fizyczna najszybciej wyciszają emocje. Pomóc może także zapisywanie swoich mysi i przeżywanych uczuć. Możesz dowiedzieć się więcej tutaj.
Drugi krok to stworzenie codziennej rutyny, czyli planu czynności na każdy dzień (od momentu pobudki przez posiłki, różne obowiązki po porę snu). To sprawia, że mamy podstawę, która nas trzyma w ryzach, pozwala w miarę normalnie funkcjonować i daje szansę na wyciszenie emocji i coraz lepszy dostęp do racjonalnego rozumowania. Racjonalne rozumowanie jest nam bardzo potrzebne do radzenia sobie z trudnościami, a silne emocje osłabiają naszą zdolność do podejmowania dobrych dla nas decyzji.
-
Dlaczego nic nie czuję, jakby coś zamroziło moje uczucia?
To jest reakcja obronna naszego mózgu na trudne dla nas sytuacje. Ona minie. Najlepiej, żeby minęła szybko. Jak możesz sobie pomóc? Potrzebujesz bezpiecznego miejsca i chwili dla siebie. Ważne jest, żeby zrozumieć, co się dzieje (znaleźć przyczynę). Pomóc może mówienie na głos (do siebie, do kogoś bliskiego i wspierającego, do specjalisty z obszaru wsparcia psychicznego) albo zapisywanie emocji, strumienia myśli (bez kontrolowania sposobu pisania – wszystko tak, jak to widzisz i czujesz). Pozwól sobie na to! Daj sobie czas na zrozumienie siebie, a kiedy pojawią się emocje (złość, wściekłość, smutek, żal), pobądź z nimi tyle czasu, ile potrzebujesz. To ważne, by dawać sobie pozwolenie i czas na przeżywanie emocji.
-
Dlaczego mnie to spotkało?
Choroba może się zdarzyć każdemu. Teraz przytrafiła się Tobie. Kiedy pytasz dlaczego albo chcesz znaleźć przyczynę, albo winnego. Jeśli możliwe jest znalezienie przyczyny i wnosi to coś dobrego do leczenia, to warto to wiedzieć. Jeśli szukasz czyjejś winy, to taki sposób myślenia osłabi Cię jeszcze bardziej.
Mniej istotne jest to, dlaczego mnie to spotkało?, ale to, CO MOGĘ TERAZ DLA SIEBIE ZROBIĆ, ŻEBY PORADZIĆ SOBIE JAK NAJLEPIEJ Z ŻYCIEM, Z CHOROBĄ I LECZENIEM? Zastanów się nad tym, zapisz wszystkie pomysły i dbaj o siebie codziennie.
-
Czy mogę poczuć się lepiej psychicznie?
Tak, możesz! Nasze psychiczne samopoczucie zmienia się, bo zależy od wielu czynników – od nastawienia do danej sytuacji (jak myślimy o sobie i o tym, co się nam przytrafia). Nad tym mamy kontrolę! To jest nasza wielka moc! O radzeniu sobie z trudnymi i natrętnymi myślami oraz o wspierających przekonaniach dowiesz się więcej tutaj.
Jeśli nie dajesz sobie z tym rady i Twoje samopoczucie się pogarsza, skorzystaj z pomocy specjalisty i powiedz o tym swojemu lekarzowi. To może być kryzys psychiczny i wtedy wystarczy pomoc psychologa, psychoonkologa, terapeuty lub coacha kryzysowego. Może to być również depresja i wtedy konieczna jest pomoc farmakologiczna. Depresja to poważna choroba, którą można wyleczyć. Depresja nie znika sama. Im prędzej dostaniesz leki i pomoc, tym szybsza szansa na normalne funkcjonowanie i dobre samopoczucie.
-
Czy to normalne, że czuję się zagubiona/zagubiony, nic mi się nie chce, nie daję sobie rady z niczym?
Tak, to jest normalna reakcja naszego organizmu na coś, co jest dla nas bardzo trudne. Ważne jest, by w takim stanie zadbać o siebie pod każdym względem i poszukać wsparcia wśród bliskich osób lub specjalisty. O tym, jak możesz o siebie zadbać każdego dnia dowiesz się tutaj.
-
Reakcja na diagnozę - czy moja jest normalna?
Diagnoza choroby onkologicznej, zagrażającej życiu lub powodującej zmiany nieodwracalne jest wydarzeniem wpływającym na wszystkie Twojego życia i życia Twoich najbliższych. Jest doświadczeniem granicznym, wytrącającym z codzienności. Okres cierpienia psychicznego związany z uświadomieniem sobie choroby, może wywołać kryzys emocjonalny. Reakcja na samą diagnozę może być bardzo różna. Najczęściej na początku pojawia się niedowierzanie, zaprzeczanie, trudno w pełni zrozumieć i uwierzyć w przekazywane informacje. Normalną reakcją jest lęk, przerażenie, rozpacz, złość, bezradność, poczucie winy, smutek.
Diagnoza choroby przewlekłej, bez konieczności leczenia obecnie (jak zdarza się w chorobach hematoonkologicznych) wiąże się z utratą poczucia bezpieczeństwa, życiem w niepewności. To wyzwanie, by nauczyć się żyć z niepewnością dotyczącą zdrowia, koniecznością dostosowania się do zaleceń lekarza (w tym systematycznych badań, kontroli), być może zmianą stylu życia, nawyków. Taka sytuacja wymaga adaptacji. -
Dlaczego czuję strach, złość, smutek?
Takie emocje mówią Ci, że coś, co jest dla Ciebie ważne – jest zagrożone. To może być zdrowie, życie (Twoje lub bliskich). To może również oznaczać, że czujesz niezgodę na to, co się dzieje. Możesz żałować siebie, jakiś decyzji lub masz poczucie winy. Takie emocje pojawiają się w życiu każdego z nas. Są zupełnie naturalne.
Ważne jest to, by rozumieć, że są Twoje i informują o czymś ważnym, prowokują do konkretnych działań. Zrozum siebie, swoje emocje, swoje potrzeby i daj sobie na wszystko czas i pozwolenie. Emocje mijają – taka ich natura. Dobrze jest wiedzieć co zrobić, żeby ten proces przyspieszyć. O tym dowiesz się więcej tutaj.
-
Nie chcę czuć lęku/strachu – co mogę zrobić?
Zastanów się, dlaczego tego nie chcesz? Dużo lęków powstaje tylko w naszej głowie, a to znaczy, że warto umieć panować nad swoimi myślami. Panowanie nad nimi oznacza świadomość tego, jak formułuję własne myśli, czy one mi pomagają, czy umiem powiedzieć: stop – ta myśl mnie tylko osłabia. Panowanie nad swoimi myślami oznacza wiedzę, jak takie niewspierające i natrętne myśli zatrzymać i przekierować swoją uwagę na coś, co będzie wspierać.
Zapoznaj się z materiałami o tym, jak radzić sobie z trudnymi myślami oraz z trudnościami.
-
Lek/strach sprawia, że ciągle o nim myślę i bardzo mi to przeszkadza w życiu – jak mogę sobie z nim poradzić?
Po pierwsze pamiętaj, że to Ty decydujesz, o czym myślisz i na czym skupiasz swoją uwagę. Warto się zastanowić, co takie myślenie mi daje, jakie myślenie mnie wspiera, co sprawia, że moje myśli są dla mnie dobre? Pamiętaj o tym, że być może nie dałaś/dałeś sobie czasu i przestrzeni na pobycie ze swoim lękiem/strachem, na zrozumienie, czego się boisz, na zastanowienie się nad tym, czego teraz potrzebuję najbardziej żeby zmniejszyć mój lęk/strach lub całkiem się go pozbyć.
Może potrzebujesz rozmowy, może wiedzy, może czułości. Znajdź w sobie odpowiedź i daj sobie to, czego teraz potrzebujesz. Jeśli nie radzisz sobie z tym kompletnie, poszukaj pomocy specjalisty (psycholog, psychoonkolog, terapeuta, coach kryzysowy).
-
Dlaczego najgorsze są wieczory i noce? Nie mogę spać i ciągle myślę o chorobie i śmierci.
Dzieje się tak, ponieważ jest to związane z tak zwaną energią życiową, której mamy najwięcej rano i która wyczerpuje się stopniowo w ciągu dnia. Kiedy odczuwamy duży stres, nasza dawka codziennej energii życiowej wyczerpuje się dużo szybciej.
Co można z tym zrobić? Warto zrozumieć ten proces i pozwolić sobie na zmęczenie, które pojawia się wieczorem. Kiedy uświadomisz sobie, że to jest naturalne, że to są informacje, by o siebie zadbać, to ta świadomość sprawi, że poczujesz się lepiej. Kiedy to zrozumiesz, możesz dać sobie odpoczynek, relaks, coś, co sprawi Ci przyjemność.
O dostarczaniu sobie codziennie dobrej energii oraz o znaczeniu przyjemności dowiesz się więcej tutaj i tutaj.
-
Czy ja umrę?
Każdy kiedyś umrze – Ty także. W naszej kulturze mało się o tym rozmawia. Śmierć dotyczy każdego, dlatego warto jak najlepiej żyć każdego dnia i zastanowić się nad tym, co po sobie zostawię. Warto przygotować się również na to, co nasza śmierć przyniesie bliskim.
Każdy dzień może być piękny, gdy będziesz się skupiać na tym, co możesz zrobić dobrego dla siebie i bliskich.
- Sprawdź, co chcesz i możesz jeszcze zrobić.
- Zastanów się, jakie marzenie chcesz spełnić.
- Za co możesz sobie podziękować?
- Sprawdź, czy potrafisz wybaczyć sobie i innym to, co jest do wybaczenia.
- Jeśli jest Ci trudno pogodzić się ze swoja śmiertelnością, zastanów się, co może sprawić, że będziesz trwała/ trwał w pamięci innych. Może coś stworzysz, zasadzisz drzewo. Możesz dać miłość, życzliwość, wdzięczność i pielęgnować relacje. Pomyśl i zrób to, co uważasz za dobre dla siebie i innych.
Być może masz wizję, jak ma wyglądać ceremonia pożegnania. Opowiedz o tym komuś lub zapisz.
Pomyśl o swoich bliskich. Czy chcesz ich jakoś zabezpieczyć na wypadek swojej śmierci.
- Czy masz spisany testament?
- Czy masz uregulowane wszystkie kwestie prawne i własnościowe?
- Jeśli masz dzieci, zadbaj o ich opiekę.
- Może chcesz napisać listy albo nagrać film.
Pomyśl o tym i zrób to teraz.
Wszystkie działania pomogą Tobie i Twoim bliskim oswoić się z myślą o śmierci. Warto o tym rozmawiać.
-
Czy jest coś, co pomoże mi wyciszyć lęk/strach?
Tak. Wiele badań dowodzi, że szybko można wyciszyć lęk/strach poprzez ćwiczenia oddechowe i aktywność fizyczną. To jednak nie zadziała w pełni bez zrozumienia, skąd bierze się mój lęk/strach, bez dania sobie czasu i przestrzeni na pobycie z tą emocją i bez zrozumienia, czego tak naprawdę potrzebuję, żeby te emocje w sobie wyciszyć.
Lęk i strach najczęściej powstają tylko w naszej głowie i nie wydarzają się w rzeczywistości. Warto pamiętać, że strach bardzo nas osłabia psychicznie i najlepsze w jego przypadku jest działanie, czyli zrobienie czegoś dobrego dla siebie drugiej osoby.
-
Jak radzić sobie, kiedy nagle ogarnia mnie lęk?
Jest specjalna pozycja ciała, która przywraca poczucie bezpieczeństwa dzięki objęciu się i swoich emocji. Ta pozycja pomoże Ci opanować lęk oraz panikę. Obejrzyj film zatytułowany „Poczuj się bezpiecznie”. Poznasz sposób, który łagodzi lęk, jak i pomaga wyjść z paniki.
-
Jak szybko się ukoić?
Jest specjalna pozycja ciała, która przywraca spokój i poczucie harmonii. Ta pozycja pomoże Ci opanować poczucie zagubienia, chaosu, lęku. Obejrzyj film zatytułowany „Poczuj spokój”.
Poznasz sposób, który przywraca poczucie harmonii i ukierunkowania, jak i wewnętrznej spójności.
-
Jak radzić sobie, kiedy tracę nadzieję?
Można sobie szybko pomóc i uspokoić natrętne myśli, emocje, przywrócić lepszy nastrój i poczucie nadziei. Poznaj proste techniki, które pomagają regulować emocje i wywodzą się z m.in. z terapii traumy i medytacji. Zapraszamy Cię do obejrzenia serii zatytułowanej „Techniki Regulacji Emocji”. Techniki te przyniosą pomoc, jeśli będziesz je stosować regularnie.
-
Kiedy możemy mówić o depresji i co wtedy zrobić?
Trudności z zaadoptowaniem się do nowej sytuacji zdrowotnej mogą prowadzić do depresji. Jej objawami są obniżony nastrój, lęk, zaburzenie rytmów biologicznych (bezsenność lub nadmierna senność, trudność ze wstawaniem rano, zasypianiem wieczorem). Może pojawiać się negatywne myślenie o samym sobie, poczucie winy, myśli rezygnacyjne („życie nie ma sensu”, ” nie wiem czy chce się leczyć” itp.). To prowadzi do utraty zainteresowań i zdolności do przeżywania radości, satysfakcji. Z czasem pojawia się osłabienie tempa procesów poznawczych i ruchowych – trudności z koncentracją, myśleniem, opóźnione reakcje, może pojawić się spowolnienie ruchowe, niechęć do działania, znaczny spadek aktywności. Pogłębiająca się depresja może prowadzić do się myśli, tendencji, następnie planów samobójczych. W takich wypadkach konieczna jest natychmiastowa pomoc psychiatryczna.
-
A jeśli ktoś myśli, że nie może sobie pozwolić na depresję, bo trzeba zadbać o dzieci, rodzinę, pieniądze itd.? Co wtedy?
Na depresję sobie „nie pozwalamy”, to jest po prostu sposób przeżywania naszej sytuacji. Tłumienie przeżyć prowadzi raczej do pogłębiania się problemu. Lecząc depresję można normalnie funkcjonować (opiekować się dziećmi, pracować, prowadzić samochód).
-
Co mogą zrobić bliscy, kiedy widzą zachowania świadczące o depresji?
To niewątpliwie trudna sytuacja. Warto być blisko, rozmawiać z pozycji troski, zainteresowania i odnosić się do objawów i zachowań. Nie oceniać, nie pokazywać swojego punktu widzenia, przedstawiać argumenty odnoszące się do obecnej sytuacji.
Warto mieć przygotowane konkretne propozycje i być przygotowanym do pomocy w umówieniu wizyty u lekarza lub psychologa. Towarzyszyć w drodze do specjalisty. -
Jak radzić sobie z chorobą i ze stresem jej towarzyszącym?
Warto korzystać z tego, co do tej pory nam pomagało oraz szukać nowych rozwiązań. Zachęcam do otwartości i poszukiwania nowych metod radzenia sobie ze stresem, smutkiem, próbowania – bo choroba jest zmianą, a utrzymanie dobrej jakości życia fizycznego i psychicznego może wymagać zmiany. Te zaś wiążą się z wysiłkiem.
Stowarzyszenie Polskie Amazonki Ruch Społeczny proponuje metody, które łagodzą stres w ramach cyklicznych spotkań „Zdrowiej” (8 spotkań godzinnych dwa razy w roku) oraz poprzez dodatkowe materiały, ćwiczenia na stronie https://www.ruchspoleczny.org.pl/psychoedukacja/ -
Gdzie szukać pomocy w radzeniu sobie ze stresem?
Pomoc ambulatoryjną można znaleźć w poradniach zdrowia psychicznego (PZP), w czasie pobytu w szpitalu na oddziale onkologicznym można korzystać z konsultacji z psychologiem.
Bezpłatnie można uzyskać pomoc w fundacjach, które pomagają pacjentom onkologicznym i oferują wsparcie psychologiczne (indywidualne konsultacje dla chorych i ich rodzin, warsztaty, wykłady). Zachęcam, do szukania pomocy u specjalistów, którzy mają doświadczenie kliniczne.
To jakiego rodzaju pomocy potrzebuje chory jest sprawą indywidualną, może potrzebować kilku konsultacji, długofalowego wsparcia psychologicznego, leczenia farmakologicznego.
Wsparcie psychologiczne może wpłynąć na poprawę jakości życia emocjonalnego, pomimo tego, że Twoja sytuacja zdrowotna jest trudna. -
Co mogą dla mnie zrobić bliscy?
Bliscy mogą bardzo wiele dla Ciebie zrobić. Sam fakt gotowości do pomocy jest wspierający. Powoduje, że nie czujesz się osamotniony/a w trudnym dla siebie czasie. Pomoc może dotyczyć wsparcia emocjonalnego, informacyjnego, instrumentalnego.
Wsparcie emocjonalne polega na obecności, towarzyszeniu, wysłuchaniu. Rozmowa może wiązać się z silnymi emocjami (płacz, złość, smutek, lęk, bezsilność). Łagodzenie polega na okazywaniu troski i wsparcia: „pomimo trudnych emocji, intensywnych przeżyć, jestem blisko Ciebie”.Wsparciem instrumentalnym jest pomoc w organizowaniu leczenia (dojazdy, wizyty u lekarzy, badania), sprawy codzienne. Jeśli jest to potrzebne, również pomoc w zmianie nawyków żywieniowych, dbanie o kondycję fizyczną, odciążanie w obowiązkach domowych, sprawach codziennych. Czasem przejmowanie inicjatywy w sprawach związanych z leczeniem, wizyty u specjalistów, towarzyszenie w gabinecie lekarskim w czasie wizyty, dieta, aktywność fizyczna, dbanie o przyjemności, informowanie dalszej rodziny, znajomych jeśli sam/a nie czujesz się na siłach.
Wsparcie wiąże się z towarzyszeniem na wielu płaszczyznach, ale z uszanowaniem Twoich potrzeb. Warto by bliscy brali pod uwagę fakt, że masz swoje zasoby psychiczne i fizyczne, których możesz używać i warto wspierać Twoje działania i inicjatywy.
Osoby bliskie również są emocjonalnie obciążone, ich życie się zmienia, sami mogą potrzebować wsparcia. Zadbanie o siebie daje szanse na skuteczniejszą pomoc osobie chorej.
Wsparcie poprawia jakość życia i zapobiega stanom patologicznym w sferze psychiki. -
Dlaczego mam akceptować chorobę?
Akceptacja to przyjęcie tego, jaką jestem osobą i co się w moim życiu wydarza. To jest dla nas dobre. Jeśli coś akceptujemy – jesteśmy świadomi, że to jest teraz w moim życiu. Taka świadomość daje nam moc zrobienia czegoś z tym, co jest. Jeśli nie akceptujesz choroby – nie uznajesz jej obecności. Jak możesz leczyć coś, czego nie ma? Dostajesz leki, ale Twój mózg Ci nie pomaga w leczeniu i zdrowieniu.
Z pewnością wiesz coś o pozytywnym nastawieniu – to jest wynik akceptacji tego, co teraz dzieje się w życiu i zdolność do odczuwania nadziei, że leczenie pomoże. To jest również forma wzmacniania wiary w siebie. Leczenie to nie tylko leki i zabiegi, to także Twoje nastawienie i wszystko, co pozwala Ci oswoić się z chorobą.
-
Jak mogę oswoić się z nową sytuacją?
Najważniejsze jest zrozumienie, że w tym momencie mojego życia jego częścią jest choroba i leczenie (zgoda wewnętrzna na to, że właśnie tak jest). To duży krok do oswojenia się z chorobą, a taka akceptacja daje Ci moc do zmian, moc działania, moc życia na własnych zasadach.
Możesz sobie powiedzieć: Wiem, że nie zapraszałam/zapraszałem choroby do mojego życia, ale się pojawiła, więc teraz całą moją uwagę skupię na tym, jak mam dobrze żyć w czasie choroby i leczenia. To jest moje zadanie na ten czas!”
Teraz możesz zacząć planować i spisywać pomysły, działania, które pomogą Ci żyć z chorobą i leczeniem. Zrób to sama lub z pomocą bliskich osób. Wybierz taki sposób, by czuć się naturalnie. I zacznij realizować pomysły, zacznij działać! Działanie daje nam poczucie sprawczości oraz panowania nad sytuacją, a to jest uważane w psychologii za jedną z podstaw dobrego życia.
-
Co mi da oswojenie się z sytuacją?
Oswojenie się z sytuacją (choroba) ma duże znaczenie w leczeniu i zdrowieniu, poprawia jakość życia. Kiedy adaptujemy się do nowej sytuacji (oswajamy się z nią), dajemy sobie możliwość odczuwania mniejszego stresu. Badania są stresujące, ale regularne ich wykonywanie pozwala oswoić się ze stresem oczekiwania na wynik.
O tym, jak radzić sobie stresem i jak się z nim oswajać, dowiesz się tutaj.
-
Dlaczego mnie to spotkało?
Choroba może się zdarzyć każdemu. Teraz przytrafiła się Tobie. Kiedy pytasz dlaczego, chcesz, znaleźć przyczynę, czasem szukasz winnych. Jeśli możliwe jest znalezienie przyczyny i wnosi to coś dobrego do leczenia, warto wiedzieć. Jeśli szukasz czyjejś winy, taki sposób myślenia osłabia Cię.
Nie jest tak istotny powód, dlaczego choroba się pojawiła, ale plan, który podpowiada CO MOGĘ TERAZ DLA SIEBIE ZROBIĆ, ŻEBY PORADZIĆ SOBIE JAK NAJLEPIEJ Z ŻYCIEM, CHOROBĄ I LECZENIEM? Zastanów się nad tym, zapisz wszystkie pomysły i dbaj o siebie codziennie.
-
Czy mogę poczuć się lepiej psychicznie?
Tak, możesz. Nasze psychiczne samopoczucie zmienia się często, to zależy od wielu czynników, najbardziej od naszego nastawienia, czyli od tego, jak myślimy o sobie i o tym, co się nam przytrafia. Nad tym mamy całkowitą kontrolę. To jest nasza wielka moc. O radzeniu sobie z trudnymi i natrętnymi myślami oraz o wspierających przekonaniach dowiesz się więcej tutaj.
Jeśli nie dajesz sobie z tym rady i Twoje samopoczucie się pogarsza, skorzystaj z pomocy specjalisty i powiedz o tym swojemu lekarzowi. To może być tak zwany kryzys psychiczny i wtedy wystarczy pomoc psychologa, psychoonkologa, terapeuty lub coach kryzysowego. Może to być również depresja i wtedy konieczna jest pomoc farmakologiczna.
Depresja to poważna choroba, którą można wyleczyć. Depresja nie znika sama i czym prędzej dostaniesz leki i pomoc, tym szybsza szansa na normalne funkcjonowanie i dobre samopoczucie.
-
Adaptacja do życia z chorobą – czy to jest możliwe i jak to zrobić?
Proces adaptacji przebiega bardzo indywidualnie, każdy ma swoje tempo. Mierzysz się z trudną sytuacją dla siebie i bliskich, z którą starasz się oswoić. Adaptacja wymaga czasu i wysiłku, ale jest możliwa.
Oswajanie się ze diagnozą wiąże się z poznawczym i emocjonalnym przekształcaniem, opracowywaniem zaistniałej sytuacji. Polega na odnalezieniu się w nowej rzeczywistości poprzez rozumienie diagnozy, możliwości leczenia, poznawanie planu leczenia, rokowania. Reakcje emocjonalne ewaluują, zmieniają się gdy dowiadujemy się więcej o tym, co oznacza diagnoza, jak realnie może wpłynąć na życie, jaki jest plan leczenia, rokowanie.
Adaptacja wiąże się również z godzeniem się ze stratą życia z przed choroby.
Można się zaadoptować do obiektywnie trudnej sytuacji zdrowotnej i zachować dobrostan psychiczny. Ważne jest wsparcie bliskich, bo strategie radzenia sobie z chorobą mogą być wspólnie wypracowywane. Nie ma jednego właściwego podejścia i też nie ma prostych odpowiedzi. Bywa, że zawodzą sposoby radzenia sobie ze stresem, które do tej pory stosowaliśmy. Warto szukać metod dla siebie, które mogą być pomocne. Zmiana związana z diagnozą może inspirować do poszukiwań źródeł siły w sobie i na zewnątrz. Może to być czas większej uważności na siebie i swoje potrzeby.
Nie wszyscy chorzy osiągają stan dobrego przystosowania. Bywa, że trudna sytuacja choroby przerasta możliwości adaptacyjne chorego. Może pojawiać się uczucie niemożności poradzenia sobie z sytuacją. To prowadzi do zaburzeń adaptacyjnych, może rozwijać się depresja, stany lękowe, zachowania autodestrukcyjne. -
Czy warto rozmawiać o śmierci?
Rozmowa o śmierci może pomóc zmniejszyć strach. Rozmowa pomaga nam się oswoić z trudnymi tematami i często przynosi ulgę. Śmierć to ważny element życia. Można o niej pomyśleć jak o zakończeniu czegoś, co było dobre i wartościowe.
Warto nie tylko rozmawiać, ale też czynić przygotowania, spisać testament i powoli się żegnać z bliskimi.
Warto zadbać o to, by każdy dzień, który pozostał był piękny, godny i pełen normalności. Można myśleć o śmierci jako o końcu życia, można myśleć jako o pewnym etapie, a można jako o celebracji życia, które przeminęło i zostawia po sobie miłość, życzliwość, wdzięczność i radość wspólnych chwil.
Zastanów się, czego ty chcesz i potrzebujesz i zadbaj o spełnienie tych potrzeb.
-
Jak wspierać kogoś w chorobie, smutku, trudnej sytuacji?
Najważniejsza zasada tak zwanego wspierania naturalnego, czyli takiego, które każdy z nas może oferować innym to pytanie o potrzeby, czyli kiedy chcemy komuś pomóc, to możemy zadać takie pytania:
- Co mogę dla ciebie teraz zrobić?
- Czego potrzebujesz ode mnie?
- Czego teraz potrzebujesz, żeby poczuć się lepiej?
- Lub możesz też powiedzieć:
- Jestem teraz dla Ciebie i jeśli mogę coś dla Ciebie zrobić, po prostu powiedz, a ja chętnie to zrobię.
- Pamiętaj, że jeśli masz dobre chęci, a nie znasz konkretnych potrzeb drugiej osoby, to nie będziesz mógł pomóc tak, jak należy.
- Rozmowa jest podstawą wspierania.
- Jeśli to Ty potrzebujesz pomocy i nie słyszysz pytań o swoje potrzeby, po prostu powiedz komuś, co może dla Ciebie zrobić. To wystarczy, żeby dostać to, czego w danej chwili potrzebujesz.
- Więcej o wspieraniu przeczytasz tutaj.
-
Jak odzyskać spokój?
Pozwól, by rzeczy się działy. Nie walcz ze sobą. Nie musisz mieć kontroli nad wszystkich, a tak naprawdę nie możesz mieć kontroli nad wszystkim. Warto to zrozumieć, że na wiele spraw i sytuacji nie mamy żadnego wpływu i przestać się tym martwić. Dużo lepiej jest skupić swoją uwagę i myśli na to, co zależy od Ciebie. To jedna strony odzyskiwania spokoju.
Druga strona to skupienie się na własnym ciele i aktywności ruchowej. To jest bardzo pomocne w odzyskiwaniu spokoju – świadomość własnego ciała i takie dobre zmęczenie, wynikające z długiego spaceru, biegu, jazdy na rowerze, tańca, pływania czy tego, co sprawia Ci przyjemność.
Jak jeszcze można odzyskiwać spokój i radzić sobie z trudnościami przeczytasz tutaj.
Przeczytaj się też o tym jak relacje pomagają odzyskiwać spokój wewnętrzny.
-
Co robić, aby mieć więcej nadziei?
Istnieje prosta i skuteczna praktyka, oparta o słowo 'dziękuję’, która przywraca poczucie nadziei i poprawia nastrój. Obejrzyj film zatytułowany „Poczuj więcej nadziei”. Poznasz sposób na doznawanie większej radości z życia.