wprowadzenie

Ostatnia aktualizacja: 10 października 2024

Jak wygląda wznowa raka tarczycy?

Nawrót lub wznowa raka tarczycy to sytuacja, w której nowotwór powraca po zakończeniu leczenia, które początkowo wydawało się skuteczne. Oznacza to, że rak tarczycy, który był wcześniej leczony, pojawia się ponownie, co może nastąpić w tym samym miejscu (tarczyca lub sąsiadujące węzły chłonne) lub w innym miejscu w organizmie (np. w odległych narządach, takich jak płuca czy kości).

  • Wznowa miejscowa: wznowa, która występuje w okolicy pierwotnego nowotworu, czyli w tarczycy (jeśli nie została całkowicie usunięta) lub w regionalnych węzłach chłonnych szyi.
  • Wznowa regionalna: nawrót w pobliskich strukturach, takich jak węzły chłonne w okolicach szyi lub nadobojczykowych, które nie były wcześniej objęte leczeniem.
  • Wznowa odległa (przerzuty): wznowa, która pojawia się w odległych narządach, takich jak płuca, kości czy wątroba. Wznowa odległa jest bardziej zaawansowaną formą nawrotu i może wymagać bardziej agresywnego leczenia.
Pamiętaj!

Większość nawrotów pojawia się w ciągu pierwszych 5-10 lat po leczeniu, ale nawet po tym czasie pacjenci powinni pozostać pod stałą opieką lekarza, ponieważ wznowa może wystąpić nawet po kilkunastu latach od zakończenia terapii.

ŚCIEŻKĘ PACJENTA PRZYGOTOWAŁ

Chirurg ogólny i onkologiczny, endokrynolog, profesor nauk medycznych, kierownik Kliniki Endokrynologii Onkologicznej i Medycyny Nuklearnej Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie.

Prof. dr hab. n. med. Marek Krzysztof Dedecjus Chirurgia ogólna i onkologiczna, specjalista endokrynolog
ŚCIEŻKĘ PACJENTA współtworzyła

Specjalista koordynujący Oddział Endokrynologii w Klinice Endokrynologii Onkologicznej i Medycyny Nuklearnej Narodowego Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie – PIB w Warszawie.

Jak rozpoznać nawrót/wznowę raka tarczycy?

Rozpoznanie nawrotu raka tarczycy może być trudne, ponieważ objawy mogą być subtelne lub podobne do tych, które występowały przed pierwotnym leczeniem.

W rozpoznaniu wznowy raka tarczycy kluczowe są:

Regularne badania kontrolne:

  • Pacjenci po leczeniu raka tarczycy powinni regularnie poddawać się m.in. badaniom obrazowym (np. ultrasonografii szyi, RTG klatki piersiowej, a w uzasadnionych przypadkach także tomografii komputerowej), badaniom laboratoryjnym (pomiar poziomu tyreoglobuliny we krwi, szczególnie po leczeniu radioaktywnym jodem) oraz badaniom fizykalnym.

Objawy kliniczne:

  • Pacjenci mogą odczuwać różne objawy, takie jak pojawienie się nowych guzków lub powiększenie węzłów chłonnych na szyi, trudności w oddychaniu, przełykaniu, przewlekły ból w okolicy szyi lub nowo pojawiający się kaszel, który nie ustępuje.

Scyntygrafia całego ciała:

Po leczeniu radioaktywnym jodem, scyntygrafia może być używana do wykrywania pozostałości nowotworowych lub wznowy.

Biopsja cienkoigłowa (BAC):

  • Jeśli w badaniach obrazowych zostaną wykryte nowe zmiany, biopsja cienkoigłowa może być wykonana w celu potwierdzenia obecności komórek nowotworowych.

Wznowa raka tarczycy może pojawić się w różnym czasie po zakończeniu leczenia. Kluczowe jest tu monitorowanie stanu zdrowia, ponieważ wczesne wykrycie nawrotu zwiększa szanse na skuteczne leczenie. Regularne kontrole lekarskie umożliwiają szybkie rozpoznanie zmian i wdrożenie odpowiedniego leczenia.

Potrzebujesz pomocy? Skorzystaj z naszej INFOLINII – tel. 22 105 55 30

Szczegółowe informacje znajdziesz tutaj. W naszej infolinii dla pacjentek i pacjentów onkologicznych oraz ich rodzin pracują osoby z odpowiednim przygotowanym psychologicznym i merytorycznym – pomogą Ci rozwiązać różne problemy. Możesz skorzystać z porad psychologa, interwentki kryzysowej, dietetyczki i koordynatora onkologicznego.

Schematy leczenia w przypadku nawrotu raka tarczycy

Nawrót lub wznowa raka tarczycy wymaga starannie dobranego planu leczenia. Zależy on od rodzaju nowotworu, jego lokalizacji, stopnia zaawansowania oraz ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Oto ogólne informacje na temat poszczególnych typów leczenia stosowanych w przypadku wznowy raka tarczycy:

Leczenie Jodem-131 Zwiń Rozwiń

To inaczej radiojodoterapia. Polega na podaniu pacjentowi jodu-131, który jest radioaktywną formą jodu. Komórki rakowe, szczególnie te wywodzące się z raka brodawkowatego i pęcherzykowego, często wychwytują jod. Dzięki temu radioaktywny jod-131 może niszczyć pozostałe komórki nowotworowe, które mogły przeoczyć wcześniejsze leczenie.

Leczenie jodem-131 jest najczęściej stosowane w przypadku nawrotu raka brodawkowatego lub pęcherzykowego, szczególnie gdy przerzuty znajdują się w odległych narządach, takich jak płuca czy kości.

Możliwe działania niepożądane: mogą wystąpić objawy, takie jak zmęczenie, suchość w ustach, zmniejszenie produkcji śliny, zmiany smaku, a w rzadkich przypadkach uszkodzenie szpiku kostnego lub innych tkanek.

.

Zabiegi chirurgiczne Zwiń Rozwiń

Chirurgia jest opcją leczenia, gdy wznowa raka tarczycy jest zlokalizowana i operacyjna. Może obejmować ponowną resekcję węzłów chłonnych lub wycięcie guzków nowotworowych, które pojawiły się po pierwotnym leczeniu.

Możliwe działania niepożądane: powikłania związane z operacją, takie jak uszkodzenie nerwów (np. nerwu krtaniowego), problemy z gojeniem się rany, infekcje, a także powikłania związane z znieczuleniem.

.

Teleradioterapia Zwiń Rozwiń

Zwana radioterapią zewnętrzną. Polega na zewnętrznym naświetlaniu obszarów ciała dotkniętych nowotworem. Stosowana jest, gdy wznowa nie jest odpowiednia do leczenia radiojodem lub gdy nowotwór nie wykazuje wychwytu jodu – głównie w przypadku przerzutów odległych lub w sytuacji, gdy wznowa znajduje się w trudno dostępnych chirurgicznie miejscach, takich jak śródpiersie.

Możliwe działania niepożądane obejmują podrażnienie skóry, zmęczenie, problemy z przełykaniem, kaszel, a w dłuższej perspektywie czasowej – ryzyko wtórnych nowotworów w napromienianych obszarach.

Leczenie systemowe Zwiń Rozwiń

Obejmuje chemioterapię, terapię celowaną (o tej metodzie więcej piszemy w następnym punkcie) lub immunoterapię. Leczenie systemowe jest stosowane w przypadkach przerzutowego raka tarczycy, który nie reaguje na inne metody leczenia, w tym radiojodoterapię.

Możliwe działania niepożądane: chemioterapia może powodować nudności, wymioty, utratę włosów, zmniejszenie liczby krwinek. Leki celowane mogą wywoływać nadciśnienie, biegunki, problemy skórne, a także zaburzenia czynności wątroby.

Leczenie celowane Zwiń Rozwiń

To nowoczesna forma terapii, która skupia się na hamowaniu specyficznych molekularnych mechanizmów odpowiedzialnych za rozwój i rozprzestrzenianie się nowotworu. Jest ona szczególnie skuteczne w przypadkach zaawansowanego raka tarczycy, który jest oporny na tradycyjne metody leczenia, takie jak chirurgia czy radiojodoterapia.

Leczenie celowane stosuje się również wtedy, gdy guz wykazuje specyficzne mutacje lub zmiany molekularne, które są celem dla leków celowanych lub w przypadkach występowania przerzutów, szczególnie do odległych narządów, takich jak płuca lub kości.

Leki stosowane w leczeniu celowanym, takie jak sorafenib, kabozantynib, wandetanib, selperkatynib działają poprzez blokowanie specyficznych białek lub receptorów na powierzchni komórek nowotworowych, które są kluczowe dla ich wzrostu i przeżycia. W przypadku raka tarczycy, szczególnie skuteczne są inhibitory kinaz tyrozynowych, które blokują aktywność enzymów zaangażowanych w szlaki sygnałowe komórek nowotworowych.

Aby podjąć terapię tą metodą, pacjent powinien być w dobrym stanie ogólnym ze względu na potencjalnie intensywne działania niepożądane. Podczas leczenia celowanego musi być regularnie monitorowany – często konieczne jest dostosowanie dawki lub zmiana leku w zależności od odpowiedzi na leczenie i tolerancji pacjenta.

Decyzję o wyborze odpowiedniego schematu leczenia podejmuje zespół medyczny, w skład którego wchodzą onkolodzy, endokrynolodzy, chirurdzy i radiolodzy. Kwalifikacja do leczenia opiera się na wielu czynnikach, takich jak:

  • rodzaj raka tarczycy i jego podtyp histologiczny
  • stopień zaawansowania choroby, określony za pomocą klasyfikacji TNM
  • wiek i stan ogólny pacjenta
  • obecność innych chorób współistniejących
  • wyniki wcześniejszych terapii

Wybór metody leczenia jest kluczowy dla poprawy rokowań i jakości życia pacjenta, dlatego istotne jest, aby proces decyzyjny odbywał się w ośrodkach z doświadczeniem w leczeniu raka tarczycy.

Pamiętaj!

Rozmawiaj z lekarzem prowadzącym i opieraj się na informacjach od niego uzyskanych. KAŻDY PRZYPADEK JEST INDYWIDUALNY I WYMAGA INNEGO LECZENIA. Nie porównuj się z innymi i nie szukaj informacji na forach internetowych. W przypadku wyczerpania możliwości terapeutycznych dopytaj swojego lekarza o możliwość leczenia w ramach badania klinicznego.

Infolinia 22 105 55 30

(pon. - pt, 17.00 - 19.00)