wprowadzenie

Ostatnia aktualizacja: 10 października 2024

Diagnoza raka tarczycy

Zauważyłaś/eś niepokojące objawy, takie jak guzek na szyi, chrypka, trudności w przełykaniu lub oddychaniu, powiększenie węzłów chłonnych, lub inne symptomy mogące sugerować problemy z tarczycą? Nie zwlekaj, podejmij odpowiednie kroki w celu diagnozy. Podpowiemy Ci, do kogo się udać i co robić.

W diagnostyce raka tarczycy stosuje się zarówno badania podstawowe, jak i rozszerzone. Wybór odpowiednich badań zależy od stopnia zaawansowania choroby oraz od konieczności dokładnego określenia rodzaju i zakresu nowotworu. Poniżej przedstawiamy podział na badania podstawowe i rozszerzone oraz ich znaczenie w diagnozie i leczeniu raka tarczycy.

Ścieżkę pacjenta przygotował

Chirurg ogólny i onkologiczny, endokrynolog, profesor nauk medycznych, kierownik Kliniki Endokrynologii Onkologicznej i Medycyny Nuklearnej Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie.

Prof. dr hab. n. med. Marek Krzysztof Dedecjus Chirurgia ogólna i onkologiczna, specjalista endokrynolog
Autoryzowane przez Radę Naukową
Ścieżkę pacjenta współtworzyła

Specjalista koordynujący Oddział Endokrynologii w Klinice Endokrynologii Onkologicznej i Medycyny Nuklearnej Narodowego Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie – PIB w Warszawie.

Autoryzowane przez Radę Naukową

Krok 1: Skontaktuj się z lekarzem rodzinnym lub endokrynologiem

Pierwszym krokiem jest umówienie się na wizytę u lekarza rodzinnego, który przeprowadzi wstępne badanie i skieruje Cię do specjalisty – najczęściej endokrynologa. Endokrynolog to lekarz specjalizujący się w chorobach gruczołów dokrewnych, w tym tarczycy.

Krok 2: Wykonaj badania wstępne

Endokrynolog, po przeprowadzeniu wywiadu i badania fizykalnego, zleci odpowiednie badania w celu oceny funkcji tarczycy oraz identyfikacji ewentualnych zmian w jej strukturze. Poniżej znajduje się opis badań, które mogą być wykonane na tym etapie:

Poniżej znajdziesz badania, które może zlecić lekarz pod kątem diagnozy raka tarczycy.

Pamiętaj, że badania dobierane są do indywidualnych potrzeb i sytuacji pacjenta. Nie wszystkie z nich muszą zostać wykonane w każdym przypadku.

Badanie podstawowe:

Badanie palpacyjne tarczycy: Zwiń Rozwiń

Lekarz przeprowadza badanie fizykalne szyi, sprawdzając obecność guzków lub powiększonych węzłów chłonnych. Jest to pierwszy krok w diagnostyce, który może sugerować potrzebę dalszych badań.

Badania laboratoryjne krwi: Zwiń Rozwiń

Chodzi tu o badania stężenia:

  • TSH (tyreotropiny) – hormonu stymulującego tarczycę, którego poziom pozwala ocenić funkcjonowanie gruczołu;
  • FT4 i FT3 (wolnych frakcji hormonów tarczycy), które pomagają ocenić, czy tarczyca produkuje odpowiednią ilość hormonów;
  •  kalcytoniny, hormonu powstającego w komórkach C tarczycy, odpowiedzialnego za obniżanie stężenia wapnia oraz zmniejszania ilości fosforanów we krwi. 

Ultrasonografia (USG) tarczycy: Zwiń Rozwiń

USG tarczycy to badanie obrazowe, które pozwala ocenić strukturę tarczycy oraz wykryć obecność guzków, torbieli, czy innych nieprawidłowości. Jest to podstawowe narzędzie diagnostyczne, wykorzystywane do oceny wielkości i charakterystyki zmian, które mogą wskazywać na raka.

Jeśli wyniki badań podstawowych wykazały nieprawidłowości, lekarz może zlecić badania rozszerzone, Badania te są zalecane również w przypadku gdy istnieje podejrzenie bardziej zaawansowanego raka tarczycy lub zachodzi konieczność szczegółowego określenia zakresu i typu nowotworu. To jest kluczowe dla wyboru odpowiedniej metody leczenia.

Badania rozszerzone:

Biopsja cienkoigłowa (BAC): Zwiń Rozwiń

Jeśli w USG zostaną wykryte guzki o podejrzanym wyglądzie, lekarz może zlecić biopsję cienkoigłową. Polega ona na pobraniu próbki komórek z guzka, która następnie jest analizowana pod mikroskopem w celu oceny, czy zmiana jest nowotworowa. Biopsja jest podstawowym badaniem w diagnostyce raka tarczycy. Pozwala na precyzyjne określenie rodzaju nowotworu, co jest kluczowe przy wyborze  metody leczenia.

Scyntygrafia tarczycy: Zwiń Rozwiń

Jest to badanie, które pozwala ocenić funkcję tarczycy i różnicować rodzaje guzków. Obecnie rzadko stosowane w diagnostyce guzków tarczycy, pozwala ocenić ich aktywność metaboliczną. Ta metoda polega na wprowadzeniu do organizmu radioizotopów i rejestracji ich rozpadu oraz graficznym przedstawieniu ich rozmieszczenia (topografii).

Tomografia komputerowa (TK) lub rezonans magnetyczny (MRI) oraz PET-CT: Zwiń Rozwiń

Są to zaawansowane badania obrazowe, które umożliwiają ocenę rozprzestrzenienia się nowotworu poza tarczycę, w tym do węzłów chłonnych i innych struktur szyi. Wykonuje się je, gdy istnieje podejrzenie bardziej zaawansowanego nowotworu, który może naciekać na sąsiednie tkanki. To badania, których wyniki mogą wpływać na decyzję o możliwości leczenia operacyjnego, zakresie zabiegu chirurgicznego lub wyborze innych metod leczenia.

Badania genetyczne: Zwiń Rozwiń

Analiza genetyczna wykonywana jest w celu wykrycia mutacji w genach, które mogą predysponować do raka rdzeniastego tarczycy lub innych nowotworów dziedzicznych. Wykonuje się ją u pacjentów z rodzinnym obciążeniem rakiem tarczycy lub u których podejrzewa się dziedziczne zespoły nowotworowe. Analiza genetyczna może wskazywać na potrzebę bardziej agresywnego leczenia lub profilaktycznej operacji u pacjentów z wysokim ryzykiem raka dziedzicznego.

Pozytonowa tomografia emisyjna (PET-CT): Zwiń Rozwiń

Zaawansowane badanie obrazowe, które pomaga w ocenie rozsiewu nowotworu do innych części ciała. Wykonywane jest u pacjentów z zaawansowanym rakiem tarczycy, w celu oceny obecności przerzutów i planowania dalszego leczenia.

Krok 3: Wizyta u endokrynologa/onkologa

Jeśli badania potwierdzą obecność raka tarczycy, kolejnym krokiem jest konsultacja z onkologiem lub endokrynologiem, który specjalizuje się w leczeniu nowotworów. Lekarz oceni wyniki i zaproponuje odpowiedni plan leczenia.

Pamiętaj!

Skierowanie na badania rozszerzone wystawia zazwyczaj lekarz specjalista (endokrynolog, onkolog), gdy wyniki badań podstawowych wskazują na wysokie prawdopodobieństwo nowotworu lub gdy istnieje podejrzenie bardziej zaawansowanego raka tarczycy. Ważne, by zbierać i przechowywać (w kolejności chronologicznej) wszystkie wyniki.

Podsumowując: badania podstawowe, takie jak USG, i badania krwi, stanowią pierwszy krok w diagnostyce raka tarczycy. Jeśli wyniki tych badań wskazują na  silne podejrzenie nowotworu lub gdy istnieje podejrzenie zaawansowanego stadium choroby, lekarz powinien zlecić biopsję. Może też zlecić badania rozszerzone. Badania te są kluczowe dla dokładnej diagnozy i wyboru najskuteczniejszej metody leczenia, co zwiększa szanse na wyleczenie.

Gdy wyniki badań wskazują na raka tarczycy:

Jeśli wyniki przeprowadzonych badań wskazują na możliwość obecności raka tarczycy, kluczowe jest niezwłoczne podjęcie leczenia. Rak tarczycy, choć w wielu przypadkach rozwija się powoli i ma dobre rokowania, może prowadzić do poważnych komplikacji, jeśli zostanie zlekceważony. Sposoby leczenia tego nowotworu opisujemy na kolejnej stronie.

Potrzebujesz pomocy? Skorzystaj z naszej INFOLINII – tel. 22 105 55 30

Szczegółowe informacje znajdziesz tutaj. W naszej infolinii dla pacjentek i pacjentów onkologicznych oraz ich rodzin pracują osoby z odpowiednim przygotowanym psychologicznym i merytorycznym – pomogą Ci rozwiązać różne problemy. Możesz skorzystać z porad psychologa, interwentki kryzysowej, dietetyczki i koordynatora onkologicznego.

Jak się przygotować do wizyty u lekarza?

Aby Twoja wizyta u lekarza przebiegła sprawnie, ważne abyś był/a odpowiednio przygotowany/a. Ułóż, najlepiej w porządku chronologicznym, całą dostępną dokumentację. Nawet, gdy może Ci się wydawać, że niektóre badania nie są potrzebne, weź je ze sobą; lekarz zadecyduje, czy weźmie pod uwagę informacje w nich zawarte. Do dokumentacji należą, m.in. wypisy ze szpitala, badania laboratoryjne i obrazowe, konsultacje innych lekarzy specjalistów oraz Twoja grupa krwi.

Możesz założyć sobie specjalny segregator, w którym będziesz zbierać wyniki i informacje. Dokumentację najlepiej umieszczać w koszulkach w segregatorze, a każdą koszulkę osobno oznaczyć.

Ważne jest, aby przemyśleć dotychczasowy przebieg choroby, tj., kiedy zaczęły się objawy; co spowodowało, że zgłosiłaś się do specjalisty; choroby onkologiczne występujące w rodzinie. Zbierz także informacje na temat: Twoich innych chorób; leków, które przyjmujesz (w dawkach); przebytych zabiegów operacyjnych oraz informacje o szczepieniach ochronnych. Na pierwszą wizytę zabierz też ze sobą WSZYSTKIE badania laboratoryjne jakie znajdziesz w domu oraz w swojej dokumentacji medycznej u lekarz rodzinnego.

Pacjent/tka, która współpracuje z lekarzem, mówi o swoich problemach, zapisuje sobie wcześniej pytania, które ją nurtują – to pacjentka dobrze przygotowana. Wtedy, w trakcie  wizyty, jesteśmy w stanie maksymalnie spożytkować czas, który mamy.

Pamiętaj, że możesz pójść na wizytę w towarzystwie bliskiej osoby, która może zapamiętać przekazane przez lekarza informacje i wesprzeć Cię.

Przed rozpoczęciem leczenia możesz zabezpieczyć płodność!

Po otrzymaniu diagnozy, ale przed rozpoczęciem leczenia, warto porozmawiać z lekarzem o możliwościach zabezpieczenia płodności. Leczenie onkologiczne i sama choroba mają negatywny wpływ na układ rozrodczy, ale nie muszą przekreślać Twoich szans na rodzicielstwo. Więcej informacji na ten temat znajdziesz na stronie: MamRakaChceDziecko.pl.

Scenariusz
rozmowy z lekarzem

Pobierz scenariusz rozmowy

Pobierz pełną listę badań!

Pobierz listę badań

Infolinia 22 105 55 30

(pon. - pt, 17.00 - 19.00)